رفلاکس گوارشی اطفال

بیماری رفلاکس معده به مری (GERD) یک اختلال گوارشی طولانی مدت (مزمن) است. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که محتویات معده به مری برمی‌گردد.

بیماری رفلاکس معده یک نوع جدی‌تر و طولانی‌مدت‌تر از رفلاکس معده (GER) است. هنگامی که اختلالات گوارشی در کودکان بطور مکرر رخ می‌دهند، بهتر است به یک متخصص مراجعه شود.

بیماری رفلاکس معده در کودکان چیست؟

رفلاکس معده زمانی رخ می‌دهد که اسید معده در حین یک وعده غذایی یا پس از آن به مری بازمی‌گردد. مری لوله‌ای است که دهان را به معده متصل می‌کند.

دریچه موجود در انتهای مری باز می‌شود تا غذا به پایین برود و بسته می‌شود تا از حرکت اسید به طرف بالا جلوگیری کند. هنگامی که این دریچه در زمان نامناسب باز و بسته شود، موجب بروز علائم بیماری رفلاکس معده می‌گردد.

رفلاکس معده در کودکان و نوجوانان چقدر شایع است؟

رفلاکس گاه به گاه معده در کودکان و نوجوانان در سنین ۲ تا ۱۹ سالگی شایع است و همیشه به این معنی نیست که بیماری رفلاکس معده به مری وجود دارد. تا ۲۵ درصد از کودکان و نوجوانان دارای علائم بیماری رفلاکس معده می‌باشند.

هر کودک ممکن است علائم متفاوتی داشته باشد. علائم شایع بیماری رفلاکس معده عبارتند از:

• آروغ زدن
• بی‌اشتهایی
• درد شکم
• ایرادگیری در هنگام وعده‌های غذایی
• استفراغ کردن بطور مکرر
• سکسکه
• عق زدن
• احساس خفگی
• سرفه کردن به دفعات
• سرفه‌های ناگهانی در شب

علائم دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• خس خس سینه
• سرماخوردگی به دفعات
• عفونت در گوش
• ضربان سریع در سینه
• گلودرد در هنگام صبح
• مزه ترشی در دهان
• بوی بد دهان
• از بین رفتن یا پوسیدگی مینای دندان

عوارض بیماری رفلاکس معده کودکان

در صورت عدم درمان، بیماری رفلاکس معده کودکان گاهی اوقات می‌تواند موجب عوارض جدی در طول زمان شود، مانند:

• التهاب مری (ازوفاژیت): التهاب مری ممکن است منجر به زخم در پوشش داخلی مری شود.
• تنگی مری یا ازوفاژیت خورنده: تنگی مری زمانی رخ می‌دهد که مری بیش از حد تنگ می‌شود. این وضعیت می‌تواند منجر به مشکلاتی در بلعیدن شود.
• مشکلات تنفسی: در یک کودک یا نوجوان مبتلا به بیماری رفلاکس معده ممکن است اسید معده به ریه‌ها استنشاق شود. در این صورت اسید معده می‌تواند گلو یا ریه‌ها را تحریک کند و موجب مشکلات تنفسی یا علائمی مانند موارد زیر شود:
• آسم: یک بیماری ریوی طولانی مدت که می‌تواند یک کودک یا نوجوان را نسبت به چیزهایی که به آن‌ها آلرژی دارد، بیش از حد حساس کند.
• احتقان سینه یا مایع اضافی در ریه‌ها
• سرفه خشک و طولانی مدت یا گلودرد 
• گرفتگی صدا: از دست رفتن بخشی از صدای کودک یا نوجوان
• لارنژیت: تورم حنجره که می‌تواند منجر به از دست رفتن کوتاه مدت صدا شود.
• ذات‌الریه: عفونت در یک یا هر دو ریه که بطور مکرر رخ می‌دهد.
• خس خس سینه: صدای بلند خس خس سینه که در هنگام تنفس شنیده می‌شود.

تشخیص

متخصص اطفال یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد و سابقه پزشکی بیمار را بررسی می‌کند. آزمایش‌های دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• تصویربرداری با اشعه ایکس از سینه
• مجموعه آزمایشات دستگاه گوارش فوقانی یا بلع باریوم: در این تست اعضای موجود در بخش بالایی دستگاه گوارش کودک بررسی می‌شود. مری، معده، بخش ابتدایی روده کوچک (اثنی‌عشر) توسط این آزمایش‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرند.
• اندوسکوپی
• مانومتری مری: در این آزمایش قدرت عضلات مری کنترل می‌شود.
• کنترل pH: در این آزمایش pH یا میزان اسیدی بودن مری بررسی می‌شود.
• بررسی تخلیه معده: این آزمایش به این منظور انجام می‌شود تا مشاهده شود که آیا معده کودک محتویات موجود در خود را به طور مناسب به روده کوچک می‌فرستد.

درمان رفلاکس معده در کودکان

بسته به شدت علائم کودک، ممکن است پزشک تغییراتی را در شیوه زندگی، دارو یا عمل جراحی را توصیه کند.

تغییرات در شیوه زندگی

کمک به یک کودک یا نوجوان برای تغییر در شیوه زندگی می‌تواند علائم بیماری رفلاکس معده را کاهش دهد. کودک باید:

• در صورت لزوم وزن خود را کاهش دهد.
• وعده‌های غذایی کوچک‌تر مصرف کند.
• از غذاهای پرچرب استفاده کند.
• لباس‌های گشاد در اطراف شکم بپوشد. لباس‌های تنگ می‌توانند ناحیه اطراف معده را فشرده کرده و اسید را به مری هدایت کند.
• به مدت سه ساعت پس از وعده‌های غذایی در حالت عمودی بماند و در هنگام نشستن از خم شدن یا دولا شدن پرهیز کند.
• بدنش در هنگام خواب کمی زاویه داشته باشد. موقعیت سر کودک باید با قرار گرفتن بلوک‌هایی در زیر تخت ۱۵ تا۲۰سانتی‌متر بالاتر قرار بگیرد. استفاده از بالش کمکی نمی‌کند.

دارو

به کودک خود بدون مشورت با پزشک داروهای بدون نسخه ندهید. 

اگر کودک دارای علائمی باشد که برطرف نمی‌شوند، باید وی را نزد یک پزشک ببرید. پزشک می‌تواند داروهایی را برای تسکین علائم تجویز کند.

• آنتی اسید: پزشکان در ابتدا اغلب آنتی‌اسیدها را برای تسکین رفلاکس معده و سایر علائم خفیف این بیماری تجویز می‌کنند. پزشک به شما خواهد گفت که از کدام آنتی‌اسیدهای بدون نسخه برای فرزند خود استفاده کنید، مانند:
  • الکاسلتزر
  • مالوکس
  • میلانتا
  • ریوپان
  • رولاید
• بلوکر H2: این دارو میزان تولید اسید را کاهش می‌دهد و موجب تسکین کوتاه مدت یا مبتنی بر تقاضا برای بسیاری از افراد مبتلا به علائم رفلاکس معده می‌شود. همچنین می‌توانند به بهبود مری کمک کنند هرچند به خوبی داروهای دیگر نمی‌باشند. انواع داروهای بلوکر H2 عبارتند از:
  • سایمتدین
  • فاموتیدین
  • نیزاتیدین
  • رانیتیدن
• داروهای مهارکننده پمپ پروتون (PPIs): این داروها میزان اسید تولید شده توسط معده را کاهش می‌دهند. همچنین می‌توانند موجب ترمیم پوشش داخلی مری در بیشتر افراد مبتلا به رفلاکس معده شوند. پزشکان اغلب این داروها را برای درمان طولانی مدت بیماری رفلاکس معده تجویز می‌کنند. کودک یا نوجوان باید این داروها را با معده خالی مصرف کند تا اسید معده باعث شود که بطور صحیح عمل کنند. انواع مختلفی از داروهای مهارکننده پمپ پروتون وجود دارند که توسط پزشک تجویز می‌شوند از جمله:
  • اسموپرازول
  • لانزوپرازول
  • آمپرازول
  • پنتوپرازول
  • رابپرازول
• داروهای پروکینتیک: این داروها می‌توانند به تخلیه سریع‌تر معده کمک کنند. پروکینتیک‌های تجویزی عبارتند از:آنتی‌بیوتیک: آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند اریترومایسین می‌توانند به تخلیه سریع‌تر معده کمک کنند.
  • بتانکول
  • متوکلوپرامید

جراحی

متخصص گوارش اطفال ممکن است در صورتی که علائم بیماری رفلاکس معده به مری با تغییرات در شیوه زندگی یا مصرف دارو بهبود پیدا نکنند، عمل جراحی را توصیه کند.

• فوندوپلیکاسیون متداول‌ترین جراحی برای بیماری رفلاکس معده است.
• تکنیک‌های اندوسکوپی، مانند دوخت اندوسکوپی و رادیوفرکوئنسی به کنترل رفلاکس معده در برخی افراد کمک می‌کنند.

تغذیه مناسب رفلاکس گوارشی در کودکان

کودکان مبتلا به رفلاکس گوارشی باید از مصرف غذاها یا نوشیدنی‌های زیر که موجب بدتر شدن رفلاکس معده می‌شوند پرهیز کنند:

• شکلات
• قهوه
• نعناع
• غذاهای چرب یا تند
• گوجه فرنگی و محصولات گوجه فرنگی
• عدم پرخوری
• پرهیز از سیگار کشیدن یا دود سیگار
• کاهش وزن در صورت چاقی
• پرهیز از غذا خوردن به مدت ۲ تا ۳ ساعت پیش از خواب

مصرف مقادیر سالم و متعادل از انواع مختلف غذاها برای کودک خوب است. کودکان مبتلا به بیماری ریفلاکس معده باید مواد غذایی متعادل که حاوی سبزیجات و میوه‌جات هستند مصرف کنند.

دکتر نازنین حسینی

متخصص اطفال – فوق تخصص نوزادان

آدرس:زاهدان خیابان مصطفی خمینی 8

دکتر نازنین حسینی از سال 1372 فعالیت خود را از شهرستان زاهدان آغاز نمودخ و مشغول به فعالیت می باشند 

بورد تخصصی کودکان از دانشگاه تهران

بورد فوق تخصصی نوزادان از دانشگاه علوم پزشکی تهران

آدرس:زاهدان خیابان مصطفی خمینی 8

شماره تماس:[phone]

روزهای زوج 14 الی 18

دکتر اطفال زاهدان

اسهال اطفال

اگر شیوه دفع و نوع مدفوع کودک به یکباره تغییر کند، برای مثال مدفوع شل و آبکی شود و تعداد دفعات دفع بیشتر از حد معمول شود، احتمالاً کودک دچار اسهال شده است.

اگر کودک مشکل دیگری به جز اسهال نداشته باشد و مایعات کافی نیز به او بدهید تا آب بدنش کم نشود، اسهال پس از چند روز درمان می‌شود. اما اگر اسهال به نحو مناسب درمان نشود،

خطرناک خواهد بود، چون باعث خارج شدن آب و املاح از بدن کودک می‌شود. اگر این مایعات به سرعت جایگزین نشود، آب بدن کودک کم می‌شود و باید بستری شود. هدف اصلی درمان اسهال کودکان جلوگیری از کاهش آب بدن است.

شیوع اسهال در کودکان

اسهال بیماری بسیار شایعی در کودکان است که صرف نظر از علت ویروسی، مسمومیت غذایی یا علل دیگر بیشتر در میان کودکان مشاهده می‌شود.

اسهال بیماری خطرناکی نیست، اما اگر کودک نتواند هیچ چیز را در بدن نگه دارد یا علائم بیش از یک هفته استمرار داشته باشد، نگران کننده می‌شود.

 علل

• عفونت ویروسی: عفونت ویروسی علت اصلی اسهال کودکان است. ویروس‌های متعددی مانند روتاویروس، آدنوویروس، آستروویروس و آنفولانزا می‌تواند عامل اسهال و درد شکم، تب، تب و لرز و استفراغ باشد. اسهال ناشی از عفونت ویروسی، صرف ‌نظر از علت آن، معمولاً چند روز تا دو هفته ادامه دارد.
• عفونت باکتریایی: گونه‌های مخصوصی از باکتری‌ها مانند اشریشیا کلی، کامپیلوباکتر، سالمونلا، شیگلا و استافیلوکوک نیز می‌تواند باعث اسهال باشد. اگر اسهال ناشی از عفونت باکتریایی شدید باشد، با علائمی همچون خون در مدفوع، تب و دل‌پیچه همراه خواهد بود.
• عفونت انگلی: انگل‌های بسیار ریزی مانند ژیاردیا در روده زندگی می‌کنند که می‌توانند باعث بروز اسهال کودکان شوند. علائم عفونت انگلی معمولاً شامل مدفوع چرب، نفخ و باد شکم می‌شود.
• آنتی بیوتیک: اسهال شدن پس از یک دوره درمان با آنتی‌بیوتیک موردی شایع است، چون آنتی بیوتیک هم باکتری‌های خوب و هم باکتری‌های بد روده بزرگ را از بین می‌برد.
• آلرژی غذایی: اگر سیستم ایمنی بدن کودک به پروتئین‌های بی‌ضرر غذایی واکنش نشان دهد، کودک دچار حساسیت غذایی می‌شود. این واکنش ممکن است خفیف تا شدید باشد و علائمی چون اسهال، راش (حساسیت پوستی)، کهیر و مشکلات تنفسی را به دنبال داشته باشد. متداول‌ترین غذاهای حساسیت‌زا عبارت‌اند از شیر و دیگر فراورده‌های لبنی، تخم مرغ، گندم، سویا و مغزیجات.
• عدم تحمل غذایی: عدم تحمل غذایی برخلاف آلرژی سیستم ایمنی را درگیر نمی‌کند. برای مثال عدم تحمل لاکتوز در کودکان به دشواری در گوارش لاکتوز، یعنی قند شیر و لبنیات، مربوط می‌شود. عدم تحمل لاکتوز نفخ و باد شکم، دل‌پیچه و اسهال را در پی دارد.
• عفونت گوش: بعضی موارد عفونت گوش ویروسی یا باکتریایی نیز منجر به اسهال کودکان می‌شود. این نوع اسهال در کودکان زیر دو سال شیوع بالاتری دارد. در این حالت کودک معمولاً سرماخوردگی داشته است و از علائم تهوع، استفراغ و بی‌اشتهایی نیز رنج می‌برد.
• دندان درآوردن: نوزادان و خردسالان گاهی در دوران دندان درآوردن دچار اسهال می‌شوند، این نوع اسهال نباید باعث بیش از 4 یا 5 بار دفع در روز شود.

علائم

علائم معمولاً با دل پیچه و دل درد شروع می‌شود که اسهال را به دنبال دارد. علائم معمولاً ظرف چند روز برطرف می‌شود. عفونت‌های ویروسی، باکتریایی و انگلی عامل اسهال علائم دیگری را نیز ایجاد می‌کنند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تب
• بی‌اشتهایی
• تهوع
• استفراغ
• کم شدن وزن
• بی‌آبی بدن کودک

چنانچه گاستروانتریت (التهاب معده و روده) ویروسی عامل اسهال باشد، کودک غالباً ابتدا دچار تب و استفراغ و پس از آن اسهال می‌شود.

زمان مراجعه به پزشک

اگر اسهال کودک پس از 24 ساعت برطرف نشد، به متخصص اطفال مراجعه کنید. اگر کودک علاوه بر اسهال علائم زیر را نیز دارد حتماً به متخصص اطفال مراجعه کنید:

• استفراغ مکرر
• نشانه‌های بی‌آبی مانند خشک شدن دهان و کاهش دفعات ادرار (تخلیه ادرار کمتر از شش ساعت)
• خون در مدفوع یا تیره شدن رنگ مدفوع
• تب بالا، بیشتر از 39 درجه سلسیوس

درمان اسهال کودکان

محلول خوراکی جبران کننده آب بدن ORS

کودکانی که در اثر ابتلا به اسهال نشأت گرفته از بیماری‌های مختلفی چون التهاب معده و روده دچار کم‌آبی خفیف تا متوسط شده‌اند، باید مایعات از دست رفته بدنشان جایگزین شود.

برای جایگزینی مایعات و املاح از دست رفته هر سه تا چهار ساعت یک بار محلولی خوراکی به نام ORS (او آر اس) به کودک داده می‌شود.

در شروع درمان جایگزینی املاح و مایعات هر چند دقیقه یک بار یک تا دو قاشق چایخوری (5 تا 10 میلی لیتر) ORS با قاشق یا سرنگ دهانی به کودک داده می‌شود

. شاید این حجم از دارو برای جبران کم‌آبی کافی به نظر نرسد، اما همین مقدار اندک بیش از یک فنجان (237 میلی لیتر) مایع و املاح در یک ساعت به بدن کودک اضافه می‌کند.

اگر حال کودک بهتر شد، می‌توانید به تدریج مقدار بیشتری او آر اس را در فواصل طولانی‌تر به کودک بدهید.

محلول الکترولیت

نوشیدنی‌های الکترولیت مخصوص کودکان کم‌آبی بدن را جبران می‌کنند. کودکان دچار اسهال متوسط به مایعات خاصی به نام محلول‌های الکترولیت نیاز دارند که برای جایگزینی آب و املاح از دست رفته در اثر اسهال تهیه می‌شوند.

محلول‌های الکترولیت برای کنترل خانگی اسهال خفیف تا نسبتاً شدید مفید هستند. سعی نکنید این مایعات را خودتان تهیه کنید. متخصص اطفال یا دکتر داروساز فراورده مناسب را توصیه می‌کند.

اگر کودک استفراغ نمی‌کند، محلول الکترولیت را می‌توان تا زمان عادی شدن حجم ادرار کودک در مقادیر زیاد به او خوراند.

رژیم غذایی درمان اسهال کودکان

• موز پوره شده یا کامل
• برنج (برشتوک برنج، برنج معمولی بدون ادویه و به ویژه بدون فلفل)
• پوره سیب یا سیب خرد شده، پوره را شیرین نکنید.
• نان تست، به جای کره معمولی کره بادام زمینی روی نان تست بزنید.
• اگر کودک علاقه‌ی به غذاهای جامد ندارد، ماست و فراورده‌های پروبیوتیک مخصوص کودکان جایگزین مناسبی است.

آیا می‌توان داروهای مخصوص درمان اسهال بزرگسالان را به کودکان نیز داد؟

 

خیر. هیچ داروی ضداسهالی را بدون تجویز پزشک به کودک ندهید، چون ممکن است این داروها برای کودک خطرناک باشد.

غذاهای ممنوع برای اسهال کودکان

• نوشابه‌های قندی مانند آب‌میوه یا نوشابه‌های میوه‌ای شیرین شده، نوشابه کربنات‌دار (سودا)، چای شیرین، آب گوشت یا آب برنج به کودک ندهید؛ چون این مواد حاوی آب، املاح و قند مناسب نیستند و اسهال را تشدید می‌کنند.
• اگر کودک دچار اسهال مداوم باشد، حتماً به او محلول خوراکی جبران کننده کم‌آبی (ORS) بدهید و فقط آب خالی به او ندهید. سعی کنید به کودک غذا بخورانید. نوشیدن آب خالی باعث افت قند خون یا کاهش میزان سدیم خون می‌شود.

قبل از آن که برای درمان اسهال کودکان داروهای غیرتجویزی به فرزند خود بدهید، حتماً با پزشک مشورت کنید.

پیشگیری

راهی وجود ندارد که بتوان برای همیشه از دچار شدن کودک به اسهال پیشگیری کرد. با این حال با رعایت توصیه‌های زیر می‌توانید احتمال ابتلا به اسهال را کاهش دهید:

• مطمئن شوید که فرزندتان دست‌هایش را مرتب به خوبی می‌شوید و شستن دست‌ها پس از استفاده از سرویس بهداشتی و قبل از غذا خوردن را فراموش نمی‌کند. شستن دست‌ها موثرترین روش برای پیشگیری از عفونت‌های اسهال مسری است. کثیف بودن دست‌ها باعث می‌شود که میکروب‌ها هنگام جویدن ناخن‌ها، مکیدن انگشت شست، خوردن انگشت یا قرار دادن هر قسمتی از دست در دهان وارد بدن بشود.
• سطح سرویس بهداشتی را تمیز نگه دارید.
• میوه‌ها وسبزیجات را قبل از خوردن به خوبی بشویید.
• کانتر آشپزخانه و وسایل آشپزخانه را پس از تماس با گوشت خام، به ویژه گوشت ماکیان به خوبی بشویید.
• گوشت خریداری شده را به محض رسیدن به خانه در یخچال بگذارید. گوشت را آن‌قدر بپزید تا دیگر صورتی رنگ نباشد. باقیمانده غذا را در اولین فرصت در یخچال بگذارید.
• هیچ‌گاه از نهر، چشمه یا رودخانه آب نشویید، مگر آن که مقامات بهداشت محلی قابل شرب بودن آب را تایید کرده باشند.

دکتر نازنین حسینی

متخصص اطفال – فوق تخصص نوزادان

آدرس:زاهدان خیابان مصطفی خمینی 8

دکتر نازنین حسینی از سال 1372 فعالیت خود را از شهرستان زاهدان آغاز نمودخ و مشغول به فعالیت می باشند 

بورد تخصصی کودکان از دانشگاه تهران

بورد فوق تخصصی نوزادان از دانشگاه علوم پزشکی تهران

آدرس:زاهدان خیابان مصطفی خمینی 8

شماره تماس:[phone]

روزهای زوج 14 الی 18

دل درد اطفال زاهدان

کودکان معمولاً دچار دل درد می‌شوند. این درد در معده یا روده‌ها ایجاد می‌شود. دل درد در کودکان شایع است و در بسیاری از موارد علت جدی و مهمی ندارد اما دل درد می‌تواند به مشکلات جدی مانند آپاندیس ارتباط داشته باشد بنابراین باید علت تشخیص داده شود.

علل دل درد کودکان

دل درد کودکان، دلایل متعددی دارد. مشکلات مرتبط با معده و روده‌ها می‌توانند منجر به دل درد شوند. برخی از این مشکلات عبارتند از:

یبوست

شایع‌ترین مشکل مرتبط با شکم در کودکان، یبوست است. اگر فاصله بین دفعات دفع مدفوع در کودک شما بیش از حد معمول شود به خصوص اگر 4 روز یا بیشتر طول بکشد و وی این کار را با ناراحتی انجام دهد احتمالاً دچار یبوست شده است. ابتلا به یبوست در بلند مدت باعث ایجاد بیماری‌های دیگری مانند سلیاک، کم‌کاری غده تیروئید یا بیماری‌های دیگر شود که نیاز به مراقبت‌ها و اقدامات پزشکی دارند.

درد نفخ

نفخ و باد شکم یکی دیگر از دلایل شایع دل درد در کودکان است. معمولاً این عارضه به دلیل عادات نامناسب غذایی پدید می‌آید. بهترین راه برای رهایی از باد و نفخ شکم این است که مصرف غذاها یا عادات محرک این عارضه را در کودک کاهش دهید. برای رهایی از گاز و نفخ شکم شما می‌توانید از داروهای ضدنفخ کودکان مانند میلیکون استفاده کنید. به هر حال، اگر مشکل پس از سه روز برطرف نشد و با اسهال، استفراغ یا تب همراه بود باید به پزشک مراجعه کنید.

آلرژی نسبت به شیر یا عدم تحمل لاکتوز

اگر نوزاد شما نسبت به پروتئین‌های موجود در شیر آلرژی دارد یا اگر به بیماری عدم تحمل لاکتوز مبتلا است ممکن است دچار دل درد همراه با اسهال، راش پوستی و استفراغ شود. در برخی موارد زمانی که کودک نوپای شما به شدت نسبت به شیر آلرژی نشان می‌دهد ممکن است واکنش‌های خطرناکی که به آن آنافیلاکسی گفته می‌شود نشان دهد.

آپاندیس

التهاب و ورم آپاندیس یک ز دلایل شایع ایجادکننده دل درد در کودکان است.

ماشین‌گرفتگی

بسیاری از کودکان نوپا در هنگامی که در اتومبیل در حال حرکت هستند دچار ماشین‌گرفتگی می‌شوند. معمولاً در مسافرت‌های طولانی این کودکان دچار حالت تهوع، دل درد و استفراغ می‌شوند.

مسمومیت

اگر نوزاد شما به طور تصادفی ماده‌ای سمی مانند دارو، گیاهان، مواد مخدر یا مواد شیمیایی خورده باشد، ممکن است به دل درد شدیدی مبتلا شود.

عفونت مجاری ادراری

اگر نوزاد مبتلا به عفونت مجاری ادراری شده باشد ممکن است از درد و سوزش در هنگام ادرار کردن رنج برده و در ناحیه شکم و مثانه (زیر شکم) احساس ناراحتی داشته باشد.

استروپکوکی گلو

استروپکوکی گلو می‌تواند باعث ایجاد دل درد در نوزاد شود. این عفونت به دلیل وجود باکتری استروپکوکی ایجاد می‌شود و علائم آن عبارتند از تب، درد گلو و درد شکم. حتی ممکن است کودک دچار استفراغ شده و سر او نیز درد بگیرد.

آنفولانزای شکم

اگر کودک شما استفراغ می‌کند و از اسهال و شکم درد رنج می‌برد ممکن است دچار گاستروآنتریت که به آن آنفولانزای شکم هم گفته می‌شود مبتلا شده باشد. اگر ابتلا به گاستروآنتریت باعث استفراغ یا اسهال، تب و بی‌اشتهایی در کودک شود منجر به کم‌آبی بدن وی می‌گردد، بنابراین باید کودک در هنگام بیماری مقادیر زیادی مایعات بنوشد.

ابتلا به عفونت‌های دیگر

یک سرماخوردگی عادی و آنفولانزا می‌تواند باعث دل درد کودک شود.

برخی دیگر از دلایل ابتلا به دل درد عبارتند از:

• مسمومیت غذایی، آلرژی نسبت به غذا و پرخوری می‌توانند از دلایل دل درد در کودکان باشند.
• میگرن شکمی: این بیماری غالباً در کودکانی که به سر دردهای میگرنی مبتلا هستند اتفاق می‌افتد.
• سندرم روده تحریک‌پذیر
• اضطراب یا افسردگی
• رفلاکس کودکان
• بیماری التهاب روده (بیماری کرون یا زخم کولیت)
• روتاویروس
• بیماری کم‌خونی داسی شکل

علائم دل درد در کودکان

دل درد در کودکان ممکن است به طور ناگهانی یا به صورت تدریجی ایجاد شود. ممکن است نوزاد در هنگام ابتلا به دل درد گریه کرده و زانوهای خود را به سمت قفسه سینه جمع کند. علائم دیگر که می‌توانند نشان‌دهنده وجود دل درد در کودکان شوند عبارتند از:

مدت زمان وجود درد

معمولاً دل دردهایی که دلایل معمولی دارند زیاد طول نمی‌کشند. این درد می‌تواند به علت وجود گاز یا آنفولانزای شکمی باشد و تا 24 ساعت بهبود می‌یابد. هر دردی که بیش از 24 ساعت طول بکشد باید توسط پزشک مورد ارزیابی قرار گیرد.

محل درد

اگر درد در قسمت پایین شکم یا قسمت‌های دیگر احساس شود می‌تواند نگران‌کننده باشد و باید توسط پزشک مورد بررسی و معاینه قرار گیرد.

ظواهر

با توجه به وضعیت کودک ممکن است وی دچار بی‌حالی، پوسته‌پوسته شدن پوست، تعریق و خواب آلودگی شده باشد. اگر شما نمی‌توانید با بازی حواس کودک را پرت کنید و وی به مدت چند ساعت از خوردن یا آشامیدن هر چیزی امتناع می‌کند ممکن است دلیل نگران‌کننده‌ای وجود داشته باشد.

استفراغ

بسیاری از کودکان در هنگام ابتلا به شکم درد دچار استفراغ هم می‌شوند. اگر استفراغ پس از 24 ساعت از بین رفت جای نگرانی وجود ندارد؛ به عبارت دیگر اگر استفراغ کودک تا 24 ساعت متوقف نشد باید حتماً به پزشک مراجعه کنید.

راش پوستی

اگر کودک شما به دل درد مبتلا است و دچار راش پوستی هم شده است باید بلافاصله به متخصص اطفال مراجعه کنید.

• تب: تب و دل درد به این معنی نیست که کودک به بیماری خطرناکی مبتلا شده است.
• اسهال: دل درد یا درد معده در کودکان می‌تواند باعث اسهال شود و در زمانی که کودک به عفونت‌های ویروسی مبتلا شده باشد اتفاق می‌افتد. معمولاً اسهال عفونی تا 72 ساعت طول می‌کشد. اگر این زمان بیشتر شد یا اسهال کودک خونی شد باید حتماً به پزشک مراجعه کنید.

تشخیص

پزشک سوابق بیماری کودک شما را بررسی می‌کند و ممکن است اقدامات زیر را انجام دهد:

• معاینه بالینی: برای مشخص کردن محل درد و توصیف درد. به عنوان قسمتی از معاینه فیزیکی، پزشک ممکن است مقعد کودک را مورد معاینه قرار داده و خونریزی را در آن بررسی کند.
• آزمایش خون
• آزمایش ادرار
• آزمایش مدفوع

در اینجا به برخی روش‌های درمان دل درد کودکان که مورد تأیید پزشکان است می‌پردازیم:

استراحت در رختخواب

اگر کودک شما به شکم درد مبتلا شده است، استراحت کردن در رختخواب می‌تواند برای وی مفید باشد. وی را روی شکم بخوابانید اما فشار به شکم او نیاورید. بهترین موقعیت آن حالتی است که کودک در آن احساس راحتی بیشتری می‌کند.

دارو

قبل از دادن دارو به کودک حتماً با متخصص اطفال مشورت کنید. معمولاً استامینوفن بهترین دارو برای قطع تب است. از دادن آسپیرین به کودک خودداری کنید زیرا مصرف زیاد آن می‌تواند باعث ابتلا به سندرم ری در کودک شود. این سندرم باعث تورم مغز و کبد می‌شود. همچنین فقط در صورت تجویز پزشک به کودک آنتی‌بیوتیک بدهید.

مصرف مایعات

اگر کودک شما به اسهال و استفراغ مبتلا شده است باید به وی مقادیر زیادی مایعات بدهید. به وی هر 15 تا 20 دقیقه 30 تا 60 گرم آب بدهید.

غذای مناسب

غذاهای ملایم می‌تواند به کاهش دل درد نوزاد کمک کنند. سیب‌زمینی پخته و برنج سفید جزء غذاهای ملایم هستند که باعث تحریک شکم کودک نمی‌شوند.

به کودک غذاهای چرب ندهید زیرا باعث بدتر شدن اسهال و استفراغ وی شده و معده را تحریک می‌کنند. غذاهای پرچاشنی باعث وخیم‌تر شدن علائم کودک می‌شوند. به کودک شیر یا لبنیات ندهید. غذاها و نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند شکلات یا نوشابه می‌توانند علائم بیماری کودک را تشدید کنند. غذاهای شیرین باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن شده و کودک را در مقابله با دل درد ضعیف‌تر می‌کند به همین دلیل باید از مصرف آنها اجتناب کنید.

دکتر نازنین حسینی

متخصص اطفال – فوق تخصص نوزادان

آدرس:زاهدان خیابان مصطفی خمینی 8

دکتر نازنین حسینی از سال 1372 فعالیت خود را از شهرستان زاهدان آغاز نمودخ و مشغول به فعالیت می باشند 

بورد تخصصی کودکان از دانشگاه تهران

بورد فوق تخصصی نوزادان از دانشگاه علوم پزشکی تهران

آدرس:زاهدان خیابان مصطفی خمینی 8

شماره تماس:[phone]

روزهای زوج 14 الی 18

آلرژی به شیر اطفال زاهدان

یکی از شایع‌ترین آلرژی‌های غذایی دوران کودکی حساسیت نوزاد به شیر گاو مصرفی توسط مادر است که در بیش از 7 درصد نوزادان و خردسالان مشاهده می‌شود.

نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند کمتر از نوزادانی که شیر خشک می‌خورند دچار این نوع حساسیت می‌شوند. عدم تحمل پروتئین شیر عارضه‌ای است که در اثر آن دستگاه گوارش کودکان خردسال،

به ویژه نوزادان، نسبت به پروتئین شیر حساسیت نشان می‌دهد. در نهایت حساسیت اکثر کودکان از بین می‌رود و به ندرت پیش می‌آید که علائم تا دوران بزرگسالی استمرار داشته باشد.

بسیاری از نوزادان به غذاهایی مانند تخم مرغ و بادام زمینی نیز حساسیت دارند. اگر فرزندتان به شیر آلرژی دارد، باید شیر، فراورده‌های لبنی و تمام غذاهای حاوی شیر را از رژیم غذایی وی حذف کنید.

آلرژی به شیر چیست؟

نوزادانی که به شیر حساسیت دارند، سیستم ایمنی بدنشان واکنش منفی به پروتئین‌های موجود در شیر گاو نشان می‌دهد. اگر نوزاد از شیر مادر تغذیه کند، بروز حساسیت به معنی واکنش نشان دادن به فراوده‌های لبنی مصرفی مادر است،

پروتئین‌های شیر از شیر سینه به نوزاد شیرخوار منتقل می‌شود؛ اما اگر نوزاد شیر خشک می‌خورد، در اصل به پروتئین‌های شیر گاوی موجود در شیر خشک حساسیت دارد.

در هر حال سیستم ایمنی پروتئین گاوی را یک ماده خارجی تلقی می‌کند و بدن در تلاش برای دفع حمله هیستامین و مواد شیمیایی دیگری تولید می‌کند که باعث بروز علائم آلرژیک در بدن می‌شود.

بعضی نوزادان به شیر گوسفند و بز نیز حساسیت دارند، چون این شیرها نیز حاوی پروتئین‌های مشابهی هستند.

فقط حدود 2 تا 7.5 درصد از نوزادان زیر یک سال به شیر گاو آلرژی دارند. این حساسیت معمولاً تا سن سه سالگی از بین می‌رود، البته حساسیت در بعضی موارد تا سن 6 یا 8 سالگی نیز باقی می‌ماند.

حساسیت به شیر گاو گاهی تا دوران بزرگسالی نیز برطرف نمی‌شود، به ویژه اگر سابقه خانوادگی حساسیت به شیر وجود داشته باشد.

آلرژی به شیر یا عدم تحمل لاکتوز

حساسیت به لبنیات یا شیر و عدم تحمل لاکتوز ارتباطی به هم ندارند. بروز علائم در نوزادان دچار آلرژی به شیر یا لبنیات به این دلیل است که سیستم ایمنی شیر و دیگر فراورده‌های لبنی را به مثابه مهاجمی خطرناک می‌بیند و واکنش نشان می‌دهد. این واکنش کهیر، دل آشوبه، استفراغ، مدفوع خونی و حتی شوک آنافیلاکسی را به دنبال دارد که یک واکنش آلرژیک کشنده محسوب می‌شود. اما عدم تحمل لاکتوز از این موضوع نشأت می‌گیرد که دستگاه گوارش نوزاد نمی‌تواند قند شیر (لاکتوز) را به دلیل کمبود لاکتاز هضم کند. لاکتوز آنزیمی است که توسط سلول‌های موجود در غشاء پوشش دهنده روده کوچک تولید می‌شود و وجود آن برای سوخت و ساز لاکتوز ضروری است.

علل

پزشکان از علت دقیق عدم تحمل پروتئین شیر اطلاع ندارند و فقط می‌دانند که این عارضه نوعی واکنش آلرژیک در دستگاه گوارش است.

هیچ شواهدی دال بر ارثی بودن عدم تحمل پروتئین شیر و تاثیر زود یا دیر شیر دادن بر بروز این حساسیت وجود ندارد.

علائم

نخستین علائم آلرژی به شیر در نوزادان غالباً چند روز تا چند هفته پس از نخستین تغذیه نوزاد با شیر خشک تهیه شده از شیر گاوی بروز می‌یابد.

شایع‌ترین علائم آلرژی به شیر در نوزادان شیرخوار عبارت است از:

• تف کردن مکرر نوزاد
• استفراغ
• نشانه‌های دل درد یا علائم کولیک مانند، از قبیل گریه مداوم و شدید و بی‌قراری نوزاد به ویژه پس از شیر خوردن
• اسهال
• مدفوع خونی
• کم بودن وزن نوزاد
• کهیر
• راش زبر و ناهموار
• سرفه کردن یا خس خس سینه نوزاد
• گرفتن بینی و ریزش اشک از چشم نوزاد
• سخت نفس کشیدن و ورم به ویژه در دهان و گلو یا حتی بروز واکنش آلرژیک مرگبار آنافیلاکسی

برخی نوزادان واکنشی تاخیری به شیر گاو دارند و علائم پس از چند ساعت یا حتی چند روز بعد بروز می‌یابد.‌ اگزما، رفلاکس (بالا آوردن مقدار نسبتاً زیادی شیر)، کولیک، اسهالی که گاهی مخاط و خون در آن وجود دارد، و یبوست با درصد شیوع کمتر از علائم این مشکل به شمار می‌آید.

تشخیص

اگر فرزندتان علائم آلرژی به شیر یا عدم تحمل لاکتوز را نشان می‌دهد، حتماً به متخصص اطفال مراجعه کنید تا ایشان با انجام معاینه، آزمایش مدفوع، سوال درباره سابقه خانوادگی آلرژی و یا حتی نمونه‌برداری از پوست ابتلا به هر دو مورد را

بررسی کنند. اگر پزشک احتمال عدم تحمل لاکتوز را رد کند، از شما می‌خواهد تا شیر، حتی شیر سینه، را از تغذیه نوزاد حذف کنید یا شیرخشک فعلی را عوض کنید تا ببیند که آیا علائم برطرف می‌شود یا خیر. پس از یک هفته رژیم غذایی بدون

شیر گاو، متخصص اطفال مجدداً شیر گاو را به برنامه غذایی کودک اضافه می‌کند تا ببیند که آیا نتایج آلرژیک بروز می‌یابد یا خیر.

درمان

خوشبختانه آلرژی بسیاری از نوزادان به شیر تا رسیدن به سن یک سالگی برطرف می‌شود و آلرژی اکثر نوزادان تا سه سالگی از بین می‌رود. در این بین اقدامات زیر برای درمان انجام می‌شود:

اگر نوزاد از شیر سینه مادر تغذیه کند، متخصص اطفال به مادر توصیه می‌کند تا لبنیات را از رژیم غذایی خود حذف کند تا ببیند که آیا تغییری در وضعیت کودک حاصل می‌شود یا خیر. مسلم است که ایجاد چنین تغییر بزرگی در برنامه غذایی آن هم برای مادری که باید نوزادی بی‌قرار را آرام کند، بسیار دشوار است، اما اگر مادر در نظر بگیرد که این تغییر می‌تواند مشکل را کاملاً حل کند با رغبت بیشتری این توصیه را رعایت خواهد کرد. البته مادر باید از پزشک سوال کند که چگونه پس از حذف لبنیات می‌تواند کلسیم و مواد مغذی کافی را دریافت کند.

تعویض شیر خشک

اگر نوزاد شیرخوار از شیر خشک تغذیه کند، متخصص اطفال تعویض شیر خشک را توصیه می‌کند. از آنجایی که بسیاری از نوزادان دچار آلرژی به شیر به سویا و شیر بز نیز حساسیت دارند،

متخصص اطفال شیر خشک هیدرولیز شده را پیشنهاد می‌دهد که پروتئین‌های شیر موجود در آن شکسته شده است و کمتر باعث واکنش آلرژیک می‌شود.

• شیر خشک بر پایه پروتئین سویا: حدود 50 تا 80 درصد از کودکان دچار آلرژی به شیر گاو می‌توانند این نوع شیر خشک را تحمل کنند. البته این محصول در صورت حساسیت به سویا توصیه نمی‌شود.
• شیرخشک هیدرولیز شده کامل (EHF): این نوع شیر خشک با آنزیم‌هایی تهیه شده است که اکثر پروتئین‌های ایجاد کننده علائم در نوزادان چار آلرژی به شیر گاو را تجزیه می‌کنند. شیر خشک هیدرولیز شده معمولاً نخستین انتخاب برای درمان این حساسیت است. با این حال برخی کودکان به این محصول نیز واکنش نشان می‌دهند. گاهی اوقات شیر خشک بر پایه آمینو اسید توصیه می‌شود. EHF با شیر خشک هیدرولیز شده جزئی از این نظر تفاوت دارد که محصول دوم برای کودکان دچار آلرژی به شیر گاو مناسب نیست.
• شیر خشک بر پایه آمینو اسید: این نوع شیر خشک برای حدود ده درصد از نوزدان دچار حساسیت به شیر لازم است. تقریباً تمام کودکان دچار آلرژی به شیر گاو و سویا می‌توانند شیر خشک بر پایه آمینو اسید را تحمل کنند.

آلرژی در نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند

اگر چه نوزادان بیشتر به غذاهایی که مستقیماً دریافت می‌کنند، مانند شیر خشک یا لبنیات، واکنش نشان می‌دهند، اما نوزادانی که از شیر مادر نیز تغذیه می‌کنند نیز به اندک پروتئینی که از رژیم غذایی مادر به شیر سینه منتقل می‌شود،

واکنش نشان می‌دهند. متداول‌ترین غذایی که مصرف آن توسط مادر احتمال بروز حساسیت را در کودکان مستعد افزایش می‌دهد،  شیر گاو است.

دکتر نازنین حسینی

متخصص اطفال – فوق تخصص نوزادان

آدرس:زاهدان خیابان مصطفی خمینی 8

دکتر نازنین حسینی از سال 1372 فعالیت خود را از شهرستان زاهدان آغاز نمودخ و مشغول به فعالیت می باشند 

بورد تخصصی کودکان از دانشگاه تهران

بورد فوق تخصصی نوزادان از دانشگاه علوم پزشکی تهران

آدرس:زاهدان خیابان مصطفی خمینی 8

شماره تماس:[phone]

روزهای زوج 14 الی 18

دکتر اطفال زاهدان

اسهال اطفال

اسهال زمانی است که مدفوع نوزاد به شکل مایع و بسیار روان باشد و مقدار آن در برخی موارد بیش از حد معمول می‌شود و نوزاد به دفعات مکرر نیاز به دفع مدفوع پیدا می‌کند.

همچنین ممکن است مدفوع وی به شکل مخاطی باشد. اسهال نوزادان در برخی موارد با استفراغ همراه است.

میزان اسهال

• اسهال خفیف: 5 مدفوع مایع آبکی در روز
• اسهال متوسط: 6 تا 9 مدفوع آبکی و مایع در روز
• اسهال شدید: 10 مدفوع مایع و آبکی یا بیشتر در روز

دلایل ابتلا به اسهال در نوزادان

دلایل شایع اسهال در نوزادان عبارتند از:

• عفونت‌های ویروسی: هر مقدار ویروس (مانند روتاویروس و آنفولانزا) می‌تواند موجب ابتلا به اسهال و همچنین استفراغ، درد شکم، تب و لرز و درد نوزاد شود.
• عفونت‌های باکتریایی: باکتری‌ها مانند سالمونلا، شیگلا، استافیلوکوس، کامپیلوباکتر یا ای. کولی می‌توانند موجب اسهال گرفتن نوزاد شوند. اگر نوزاد شما به عفونت‌های باکتریایی مبتلا شده است، ممکن است دچار اسهال شدید همراه با انقباضات ماهیچه‌ای، مدفوع خونی و تب شود.
• عفونت‌های گوش: در برخی موارد عفونت گوش (عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی) می‌تواند باعث ابتلا به اسهال شود. در این موارد، نوزاد بسیار گریان و ناراحت بوده و به روی گوش خود دست می‌کشد. همچنین ممکن است نوزاد استفراغ کرده و بی‌اشتها شود و همچنین ممکن است او به تازگی دچار سرماخوردگی شده باشد.
• انگل: عفونت‌های انگلی هم ممکن است عامل ابتلا به اسهال باشند.
• آنتی‌بیوتیک‌ها: اگر نوزاد شما در حال مصرف آنتی‌بیوتیک به اسهال مبتلا شود، این اسهال او مرتبط با دارویی است که مصرف می‌کند.
• عدم تحمل غذایی یا حساسیت‌های غذایی: ممکن است نوزاد غذایی بخورد که هضم آن در روده برای او مشکل باشد. این غذاها برای هر فرد متفاوت است.
  • عدم تحمل لاکتوز: این متداول‌ترین نمونه عدم تحمل غذایی است
  • مواد افزودنی و رنگ‌های شیمیایی یا شکر: این مواد می‌توانند روده نوزادان را دچار مشکل کنند.
• آلرژی‌های غذایی: آلرژی‌های غذایی علائم مختلفی دارند و اسهال مخاطی که گاهی اوقات با خون نیز همراه است یکی از این علائم است. عدم تحمل غذایی ممکن است تأثیر خود را در نقاط مختلف بدن مانند روده‌ها، پوست و دستگاه تنفسی بگذارد.

  • آلرژی به پروتئین شیر: این یک نمونه از علائم آلرژی‌های غذایی است. ممکن است نوزاد دچار اسهال شود یا صورت، بدن و ناحیه تحت پوشک او دچار بثورات پوستی شده و آب بینی او روان شده و دچار سرفه و خس‌خس سینه شود.

چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟

در بیشتر اوقات، اسهال نوزاد به حدی است که باید مراقبت‌های پزشکی اورژانسی از او به عمل آید اما در صورتی که کودکی علائمی مبنی بر کم‌آبی بدن داشته باشد

(خشک بودن پوشک برای مدتی بیش از 6 ساعت، کمبود اشک یا نیامدن اشک، خشکی دهان، چشم‌های گودرفته یا کم‌تحرکی) باید به پزشک مراجعه کنید.

همچنین اگر در مدفوع نوزاد خون دیدید یا نوزاد تب شدیدی کرد و مکرراً استفراغ کرد باید به پزشک مراجعه کرد.

تشخیص

به کمک معاینات فیزیکی و بررسی سوابق پزشکی و مشاهده مدفوع نوزاد می‌توان بیماری او را تشخیص دهد. اگر خون یا چرک در مدفوع نوزاد دیده شد یا اسهال او به موقع بهبود نیافت،

آزمایش مدفوع می‌تواند به شناسایی دلیل زمینه‌ای کمک می‌کند. این آزمایش‌ها شامل کشت مدفوع، مطالعات ویروسی و آزمایش انگل می‌شود.

درمان اسهال نوزادان

معمولاً علائم اسهال در نوزادان پس از 3 تا 5 روز برطرف می‌شود و این بیماری به ندرت بیش از دو هفته طول می‌کشد. به هر حال، برای رهایی از این بیماری برخی اقدامات مراقبتی که در زیر به آنها اشاره شده می‌تواند مفید باشد:

نوشیدن مایعات

غالباً اسهال باعث کم‌آبی بدن می‌شود و نوزاد دچار خشکی دهان، خشکی غیرطبیعی شده و تحریک‌پذیر می‌شود. زمانی که نوزاد به اسهال مبتلا می‌شود، باید مایعات زیادی به وی بنوشانید.

مصرف مقادیر کم مایعات به دفعات مکرر می‌تواند بسیار مفید باشد. از دادن آب‌میوه یا نوشیدنی‌های غیرطبیعی به نوزاد اجتناب کنید زیرا ممکن است بیماری او را تشدید کند.

جبران کم‌آبی بدن

پزشکان توصیه می‌کنند که اگر نوزاد دچار کم‌آبی شد، آب بیشتر یا مایعات خوراکی بیشتر بین وعده‌های غذایی نوزاد به او بدهید. داروهای خوراکی جبران‌کننده کم‌آبی بدن باید هر 4 تا 6 ساعت یک مرتبه به نوزاد داده شوند.

مصرف شیر مادر یا شیر خشک از شیشه باید به شکل عادی ادامه یابد. در موارد شدید ابتلا به اسهال، ممکن است نیاز باشد که نوزاد در بیمارستان بستری شده و آب بدن او به وسیله لوله‌ای که آب را به معده می‌رساند

تأمین شود یا از طریق تزریق سرم این کم‌آبی بدن جبران شود.

 دارو

در صورتی که نوزاد به اسهال شدید مبتلا شود، پزشک داروهایی برای درمان اسهال تجویز می‌کند. یکی از داروهای مؤثر برای درمان اسهال کودکان بزرگ‌تر از سه ماه راسکادوتریل است.

 آنتی‌بیوتیک‌ها

در صورتی که اسهال نوزاد منشأ باکتریایی یا انگلی داشته باشد، آنتی‌بیوتیک‌ها به درمان اسهال نوزاد کمک می‌کنند.

 ترکیب غذاها

اگر نوزاد شما شروع به خوردن غذاهای جامد کرده است به او سیب خردشده، موز تیره، غذاهای نمکی، هویج، کدو، پوره سیب‌زمینی، برنج و بلغور جو دو سر بدهید.

همچنین شما می‌توانید به نوزاد نان برشته، کلوچه، نان، چوب شور، برنج، نودل، موز، سیب، هویج، کدو، بلغور جو دو سر و ماست با میکروب‌های فعال بدهید.

از مصرف محصولات تولید شده از شیر اجتناب شود

برخی نوزادان در هنگام ابتلا به اسهال دچار عدم تحمل لاکتوز می‌شوند بنابراین باید به متخصص اطفال مراجعه کنید.

آیا نوزاد شیرخواره کمتر دچار اسهال می‌شود؟

بله. برخی از محتویات شیر مادر می‌تواند از رشد موادی که باعث ابتلا به اسهال می‌شوند جلوگیری کنند.

چگونه می‌توان از ناراحتی نوزاد کاست؟

نوزاد را در آغوش گرفته در حد امکان او را نوازش کرده و آرام کنید و او را خشک نگه دارید. حتماً مراقب پوشک او باشید زیرا در صورت ابتلا به اسهال ممکن است نوزاد دچار درد و زخم در ناحیه پوشک شود.

در صورتی که اسهال نوزاد بیش از یک روز طول کشید از کرم‌های محافظ برای پیشگیری از سوزش استفاده کنید. کودک با استراحت کردن می‌تواند به سرعت این بیماری را پشت سر گذارد.

پیشگیری

رعایت مناسب بهداشت می‌تواند احتمال ابتلا به اسهال را کاهش دهد زیرا موادی که باعث ایجاد اسهال می‌شوند به آسانی از دست و دهان منتقل می‌شوند؛ بنابراین دست‌های خود را قبل از عوض کردن پوشک نوزاد خوب بشویید.

نوزاد ممکن است در اثر ابتلا به اسهال در ناحیه پوشک دچار سوختگی شود. برای پیشگیری از سوختگی نوزاد می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

• پوشک نوزاد را در فواصل زمانی کوتاه عوض کنید.
• پشت کودک را با آب تمیز کنید. زمانی که کودک دچار اسهال می‌شود از دستمال مرطوب استفاده نکنید.
• اجازه دهید پشت کودک با جریان هوا خشک شود.
• از کرم ضد سوختگی استفاده کنید.

 

دکتر نازنین حسینی

متخصص اطفال – فوق تخصص نوزادان

آدرس:زاهدان خیابان مصطفی خمینی 8

دکتر نازنین حسینی از سال 1372 فعالیت خود را از شهرستان زاهدان آغاز نمودخ و مشغول به فعالیت می باشند 

بورد تخصصی کودکان از دانشگاه تهران

بورد فوق تخصصی نوزادان از دانشگاه علوم پزشکی تهران

آدرس:زاهدان خیابان مصطفی خمینی 8

شماره تماس:[phone]

روزهای زوج 14 الی 18

دکتر اطفال زاهدان

کولیک

نوزادان دوست‌داشتنی گاهی به نحو غیرقابل باوری زودرنج، تحریک‌پذیر و بدخلق می‌شوند و به نظر می‌رسد بدون دلیل گریه می‌کنند.

این اتفاق صحنه آشنایی برای بسیاری از والدین است و علت آن عارضه توان‌فرسایی به نام کولیک یا قولنج معده است که علامت اصلی آن ناراحتی و پریشانی شدید در نوزادی است که معمولاً خوش‌اخلاق، سالم و خوش‌غذا است.

نوزادان دچار کولیک غالباً به مدت سه هفته یا بیشتر، هر هفته سه روز و هر روز بیش از سه ساعت گریه می‌کنند. علائم کولیک در حدود 25 درصد از نوزادان سراسر جهان مشاهده می‌شود.

حمله‌های قولنج برای والدین عذاب‌آور و کلافه کننده است، چون هر کاری به نظرشان می‌رسد، برای آرام کردن فرزند دلبندشان به کار می‌گیرند، اما فرزندشان آرام نمی‌شود. کولیک هم برای نوزاد و هم برای والدین ناراحت کننده است.

اما خیا‌لتان راحت باشد، عمر قولنج معده کوتاه است. دوره کولیک نوزادان ظرف چند هفته یا چند ماه تمام می‌شود و والدین یکی از نخستین دردسرهای دوران پرمسئولیت بزرگ کردن فرزند را به سلامت پشت سر می‌گذارند.

کولیک نوزادان چقدر طول می‌کشد؟

علائم کولیک در نوزادان معمولاً حدود شش هفته شدید است و پس از آن با شدت ملایم‌تری به مدت سه تا چهار ماه ادامه پیدا می‌کند.

کولیک 80 تا 90 درصد نوزادان پس از 4 ماه برطرف می‌شود، اما بقیه نوزادان ممکن است یک ماه دیگر نیز این عارضه را تحمل می‌کنند.

علل

علت کولیک نوزادان مشخص نیست؛ با این حال پژوهشگران احتمال می‌دهند که عامل‌هایی مانند آلرژی، عدم تحمل لاکتوز، تغییر در باکتری‌های معمول موجود در دستگاه گوارش،

 نقص رشدی در دستگاه گوارش یا بلع هوای بیش از حد هنگام مکیدن شیر، اضطراب والدین و تفاوت در روش غذا دادن یا آرام کردن نوزاد باعث قولنج معده شود.

در هر حال هنوز توضیحی برای ابتلای برخی نوزادان به کولیک (قولنج نوزاد) و مبتلا نشدن بقیه وجود ندارد.

علائم

در اثر ابتلا به کولیک علائم زیر در نوزادانی مشاهده می‌شود که در شرایط معمول سالم و خوش‌غذا هستند:

• گریه شدید: نوزاد به شدت گریه می‌کند و تلاش والدین برای آرام کردنش بی‌نتیجه است. صورت نوزاد قرمز و برافروخته می‌شود. نوزاد هر روز در زمان‌های معینی، معمولاً ساعات پایانی بعدازظهر یا عصر، گریه می‌کند. دوره‌های گریه کردن از چند دقیقه تا مدتی طولانی ادامه دارد. گریستن معولاً ناگهان و بدون هیچ دلیل مشخصی شروع می‌شود.
• وضعیت اندامی نوزاد: نوزاد مشت‌ها را گره می‌کند، عضله‌های شکم را منقبض می‌کند و زانوها و پشتش را جمع می‌کند.
• خوابیدن: گریستن خواب نوزاد را نامنظم و مختل می‌کند.
• تغذیه: گریه کردن شدید مانع می‌شود تا کودک بتواند منظم و به راحتی غذا بخورد. با این حال میزان تغذیه نوزاد کاهش نمی‌یابد.
• باد گلو: نوزاد هنگام گریستن آروغ می‌زند.
• شدت متغیر علائم: علائم برخی نوزادان خفیف است و نوزاد فقط هر از گاه گریه و بی‌قراری می‌کند.

زمان مراجعه به پزشک

در شرایط زیر با متخصص اطفال تماس بگیرید:

• لب‌ها یا پوست نوزاد هنگام گریه کردن متمایل به آبی می‌شود.
• اگر تغییراتی را در تغذیه، خوابیدن یا رفتار فرزندتان مشاهده می‌کنید و فکر می‌کنید گریه‌اش نگران کننده است.

آیا کولیک نوزادان خطرناک است؟

هر چند نوزاد مبتلا به قولنج معده از درد رنج می‌برد، اما کولیک خطرناک نیست و عارضه بلندمدتی را به دنبال ندارد. پس از مدتی نوزاد به طور عادی غذا می‌خورد و وزنش افزایش پیدا می‌کند.

تشخیص

متخصص اطفال کودک را معاینه می‌کند تا علل احتمالی ناراحتی و بی قراری نوزاد مانند انسداد روده را تشخیص دهد. اگر نوزاد هیچ مشکل دیگری نداشته باشد، پزشک تشخیص کولیک می‌دهد.

درمان کولیک نوزادان

داروی مشخصی وجود ندارد که تمام موارد کولیک در نوزادان یا اکثر آنها را درمان کند. البته درمان‌های متعددی وجود دارد که درصدی از نوزادان گریان را آرام می‌کند.

پروتئین شیر گاو را حذف کنید

حذف کردن پروتئین شیر گاو به این معنا است که اگر نوزاد از شیشه شیر می‌خورد، باید از این به بعد از شیر خشک هیپوآلرژن تغذیه کند یا اگر مادر به نوزاد شیر می‌دهد،

مادر باید لبنیات را از رژیم غذایی خود حذف کند. این رژیم غذایی به مدت یک تا دو هفته امتحان می‌شود، اگر موفقیت‌آمیز بود، ادامه می‌یابد و اگر موثر نبود، کنار گذاشته می‌شود.

البته اگر رژیم علائم را تسکین دهد، به این معنا نیست که نوزاد همیشه به شیر آلرژی خواهد داشت، تسکین علائم مؤید موثر بودن درمان امتحانی و واکنش مناسب نوزاد به درمان است.

قطره سایمتیکون

سایمتیکون عاملی ضد کف است که مقدار هوای گیر افتاده را کاهش می‌دهد. نوزاد هنگام شیر خوردن مقداری هوا را می‌بلعد، سایمتیکون حباب‌های کوچک هوای گیر افتاده در شکم را با هم تلفیق می‌کند.

خارج کردن این حباب‌های بزرگتر از راه آروغ زدن یا باد گلو آسان‌تر است. سایمتیکون به طور موضعی بر دستگاه گوارش اثر می‌گذارد و وارد جریان خون نمی‌شود. قطره سایمتیکون دل درد نوزاد را تسکین می‌دهد.

پزشک توصیه می‌کند که یک قاشق دارو، طبق دستوز پزشک، پس از هر وعده غذایی به نوزاد داده شود. دارو را می‌توان با شیر مخلوط کرد یا مستقیماً با سرنگ دهانی یا قاشق در دهان نوزاد چکاند.

دستور مصرف دارو را قبل از استفاده مطالعه کنید.

قطره لاکتوز

لاکتوز آنزیمی است که قند لاکتوز شیر را به گلوکز و گالاکتوز می‌شکند. قطره لاکتاز برای تسکین علائم بعضی از موارد کولیک مفید است.

البته واکنش مناسب نوزاد به لاکتوز لزوماً به این معنا نیست که نوزاد باید از این به بعد قطره لاکتاز مصرف کند. آلرژی به شیر موقتی است.

آرام کردن نوزاد گریان مبتلا به کولیک

• قنداق کردن نوزاد هنگام گریه کردن موثر است، نوزاد را محکم در پتو بپیچید.
• برخی نوزادان را کافی است در آغوش بگیرید تا آرام شوند.
• نوزاد را هنگام شیر خوردن بنشانید تا هوای کمتری ببلعد.
• وعده‌های تغذیه نوزاد را بیشتر اما کم حجم‌تر کنید.
• مطمئن شوید که سوراخ‌های پستانک شیشه شیر اندازه مناسبی دارد. اگر سوراخ‌ها بسیار کوچک باشد، نوزاد هوای بیشتری را هنگام مکیدن شیر می‌بلعد.
• دقت کنید که نوزاد پس از شیر خوردن حتماً آروغ بزند.
• گاهی اوقات بلند کردن و زمین گذاشتن مرتب نوزاد گریه را شدیدتر می‌کند. نوزاد را در محلی ساکت و با نور ملایم آرام کنید.
• برخی والدین متوجه می‌شوند که بیرون بردن نوزاد با کالسکه یا با ماشین او را آرام می‌کند.
• گاهی اوقات سرو صدای محیط مانند صدای ماشین ظرفشویی یا جاروبرقی نوزاد را آرام می‌کند.
• حمام آب گرم یا ماساژ ملایم نیز می‌تواند مفید باشد. والدین می‌توانند به راحتی از طریق ماساژ دادن، دردهای ناشی از کولیک را در نوزاد خود بهبود دهند. همچنین می‌توانند در حین ماساژ دادن فرزند خود، با او ارتباط کلامی و عاطفی برقرار کنند.

دکتر نازنین حسینی

متخصص اطفال – فوق تخصص نوزادان

آدرس:زاهدان خیابان مصطفی خمینی 8

دکتر نازنین حسینی از سال 1372 فعالیت خود را از شهرستان زاهدان آغاز نمودخ و مشغول به فعالیت می باشند 

بورد تخصصی کودکان از دانشگاه تهران

بورد فوق تخصصی نوزادان از دانشگاه علوم پزشکی تهران

آدرس:زاهدان خیابان مصطفی خمینی 8

شماره تماس:[phone]

روزهای زوج 14 الی 18

دکتر اطفال زاهدان

رفلاکس معده

وقتی که کودک غذا می‌خورد، غذا از گلو از طریق مری که به آن لوله گوارشی هم گفته می‌شود، وارد معده می‌شود. زمانی که غذا به معده رسید، یک حلقه از عضلات از بازگشت غذا به مری جلوگیری می‌کنند.

اگر این عضلات به درستی بسته نشوند، غذا می‌تواند به سمت مری بازگردد که به این عارضه رفلاکس معده به مری (ریفلاکس گاستروازوفاژیال) گفته می‌شود.

اگر رفلاکس معده به مری مشکل‌ساز شود به آن رفلاکس معده اتلاق می‌شود. رفلاکس گاستروازوفاژیال یک فرایند خود محدودکننده شایع در نوزادان است که معمولاً 6 تا 12 ماه پس از تولد بهبود می‌یابد.

رفلاکس معده به مری چیست؟

رفلاکس گاستروزوفاژیال زمانی اتفاق می‌افتد که محتویات شکم به سمت عقب بازمی‌گردد. معمولاً از دهان شیرخواران (کودکان زیر دو سال) مبتلا به رفلاکس معده

به مری مایعی شامل بزاق و اسیدهای معده بیرون می‌آید. اسید معده که به پوشش مری کودک شیرخوار برخورد می‌کند باعث سوزش سر دل می‌شود که به آن ترش کردن هم گفته می‌شود.

شیوع بیماری رفلاکس معده به مری در نوزادان به چه میزان است؟

رفلاکس در نوزادان بسیار شایع است. حدود نیمی از شیرخواران در سه ماهه اول پس از تولد چندین مرتبه در روز بالا می‌آورند. در برخی موارد، نوزادان تا سنین 12 تا 14 ماهگی به این عارضه مبتلا هستند.

رفلاکس معده چیست؟

رفلاکس معده به مری یک بیماری جدی و بلند مدت است که در آن اسید معده باعث تحریک مری می‌شود.

رفلاکس معده در نوزادان چقدر شیوع دارد؟

بیماری رفلاکس معده یک بیماری شایع در بین شیرخواران است. دوسوم نوزادان چهارماهه علائم بیماری رفلاکس معده را دارند. پس از یک سالگی حداکثر 10 درصد از کودکان به علائم رفلاکس معده مبتلا هستند.

تفاوت بین بیماری رفلاکس معده به مری و رفلاکس معده در چیست؟

نوزادان مبتلا به علائمی که آن ها را از غذا خوردن بازمی‌دارد یا آن هایی که تا سنین 12 تا 14 ماهگی به بیماری رفلاکس معده به مری مبتلا هستند در واقع به رفلاکس معده مبتلا شده‌اند.

اگر شما فکر می‌کنید که فرزندتان به رفلاکس معده مبتلا شده است باید او را نزد پزشک ببرید.

علت ابتلا به رفلاکس معده به مری و رفلاکس معده در شیرخوران چیست؟

رفلاکس گاستروزوفاژیال زمانی اتفاق می‌افتد که اسفنکتر پایینی مری به طور کامل شکل نگرفته باشد و عضلات نتوانند از بازگشت محتویات معده به مری جلوگیری کنند.

زمانی که محتویات معده وارد مری شد، نوزاد استفراغ کرده یا بالا می‌آورد. زمانی که اسفنکتر نوزاد به طور کامل شکل گرفت، از آن به بعد نباید دیگر بالا بیاورد.

رفلاکس معده زمانی اتفاق می‌افتد که عضله اسفنکتر پایینی مری ضعیف یا شل باشد. این ضعف یا شلی عضله باعث می‌شود که محتویات معده بتوانند به سمت مری بازگردند.

علائم

علائم اصلی رفلاکس در نوزادان بالا آوردن بیش از حد معمول است. نوزادان مبتلا به رفلاکس معده ممکن است یک یا چند علامت از علائم زیر را داشته باشند:

• کمر درد معمولاً در هنگام غذا خوردن یا پس از آن
• کولیک :گریه کردنی که بیش از 3 ساعت در روز بدون دلیل پزشکی طول بکشد.
• سرفه
• استفراغ یا مشکل بلع
• تحریک‌پذیری به خصوص پس از غذا خوردن
• ذات‌الریه: یک عفونت در یک یا دو ریه
• تغذیه بد یا شیر نخوردن نوزاد
• اختلال در رشد و سوءتغذیه
• عدم وزن گیری نوزاد
• مشکلات تنفسی در نوزاد
• استفراغ
• کاهش وزن نوزاد
• خس‌خس سینه: صدای شدید خس‌خس سینه در هنگام نفس کشیدن نوزاد

چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟

در صورت بروز هر یک از موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:

• استفراغ زیاد نوزاد
• استفراغ شدید و جهنده مرتب به خصوص در نوزادان کمتر از دو ماه
• مایع استفراغی که مشخصات زیر را داشته باشد.بروز مشکلات تنفسی پس از استفراغ و بالا آوردن
  • استفراغ زرد یا سبز رنگ
  • استفراغ پنیری شکل یا قهوه‌ای رنگ
  • استفراغ خونی
• غالباً نوزاد از شیر خوردن امتناع کرده و به همین دلیل وزن او کم شده و رشد وی دچار اختلال می‌شود.
• گریه مدام سه ساعت یا بیشتر در روز و تحریک‌پذیری بیش از حد معمول
• بروز علائم کم‌آبی در بدن مانند خشک بودن پوشک یا بهانه‌گیری زیاد

تشخیص

پزشک معمولاً با پرسش برخی سؤالات در مورد علائم نوزاد و انجام معاینات بالینی می‌تواند بیماری را تشخیص دهد. آزمایش‌هایی که برای کمک به تشخیص انجام می‌شوند عبارتند از:

• سونوگرافی
• تست‌های آزمایشگاهی: آزمایش خون و آزمایش ادرار می‌تواند به تشخیص کمک کرده و بیماری‌های احتمالی دیگر که موجب استفراغ و کاهش وزن می‌شوند را رد نماید.
• بررسی PH مری: برای سنجش میزان اسیدی بودن مری کودک، پزشک یک لوله باریک از طریق دهان یا بینی نوزاد وارد مری او می‌کند. لوله به دستگاهی متصل است که میزان اسیدی بودن مری را نشان می‌دهد. نوزاد شما ممکن است برای انجام این آزمایش در بیمارستان بستری شود.
• عکس‌برداری به وسیله اشعه ایکس: این عکس‌ها ناهنجاری‌های دستگاه گوارش مانند انسداد را نشان می‌دهد. ممکن است قبل از انجام این آزمایش تصویری، مایع کنتراست (باریم) به کودک شما داده شود.
• آندوسکوپی فوقانی: یک لوله مخصوص که سر آن یک دوربین تعبیه شده است (اندوسکوپ) از طریق دهان کودک وارد مری، معده و قسمت اول روده وی می‌شود. نمونه بافت برای آنالیز برداشته می‌شود. معمولاً آندوسکوپی برای نوزادان و کودکان تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود.

اقدامات درمانی

درمان رفلاکس معده به علائم نوزاد و سن او بستگی داشته و شامل تغییرات غذایی و دارو درمانی یا انجام عمل‌های جراحی می‌شود.

تغییرات غذایی

پزشک در وهله اول اقدامات درمانی را برای درمان رفلاکس معده با تغییر روش‌های شیر دادن به نوزادی که رفلاکس معده دارد آغاز می‌کند. پزشک ممکن است انجام اقدامات زیر را توصیه کند:

• یک قاشق غذاخوری برنج به ازای هر 50 گرم شیر در شیشه شیر نوزاد اضافه کنید. در صورتی که این مخلوط غلیظ شد شما باید سر شیشه را تغییر داده و کمی گشادتر کنید. این فرمول را تغییر ندهید مگر این که پزشک به شما دستور دهد.
• برای کودکانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، شیر را در بطری ذخیره کرده و به آن برنج را اضافه کنید.
• شیرخوار باید پس از خوردن هر 25 تا 50 گرم از این مخلوط آروغ بزند و در صورتی که از شیر مادر تغذیه می‌کند پس از تعویض هر سینه باید آروغ بزند.
• از دادن شیر زیاد به نوزاد پرهیز کنید. مقدار شیر توصیه شده را مطابق فرمول به نوزاد بدهید.
• پس از شیر خوردن، نوزاد را 30 دقیقه صاف نگه دارید.
• اگر پزشک تشخیص داد که نوزاد به پروتئین شیر حساسیت دارد باید به مدت 2 تا 4 هفته به نوزاد پروتئین هیدرولیز شده بدهید. فرمول این نوع پروتئین به گونه‌ای است که به راحتی تجزیه شده و هضم می‌شود.

داروهای تجویزی

پزشک متخصص نوزادان و اطفال ممکن است داروهایی را برای درمان رفلاکس معده تجویز نماید تا اسید معده کودک کاهش یابد.

پزشک فقط در صورتی این داروها را تجویز می‌کند که رفلاکس معده کودک ادامه داشته باشد یا علائم زیر وجود داشته باشد:

• شما سعی در تغییر نحوه شیر دادن به کودک داشته باشید.
• نوزاد در خوابیدن و شیر خوردن دچار مشکل باشد.
• نوزاد به درستی رشد نکرده باشد.
• مسدودکننده‌های H2: مسدودکننده‌های H2 تولید اسید معده را کاهش می‌دهند. این داروها در کوتاه مدت علائم ناشی از رفلاکس معده را در نوزاد کاهش می‌دهند. این داروها همچنین به بهبود مری نیز کمک می‌کنند. پزشک ممکن است داروهای مسدودکننده H2 را تجویز کند که برخی از آن ها عبارتند از:مهارکننده‌های پمپ پروتون. مهارکننده‌های پمپ پروتون تولید اسید معده را کاهش می‌دهند. این مهارکننده‌ها بهتر از مسدودکننده‌های H2 علائم رفلاکس معده را درمان می‌کنند. این داروها همچنین می‌توانند پوشش مری نوزادان را نیز بهبود دهند. پزشکان معمولاً مهارکننده‌های پمپ پروتون را برای درمان‌های بلند مدت تجویز می‌کنند. نوزادان باید این داروها را با شکم خالی بخورند تا اسید معده بتواند آن ها را به کار اندازد.
• مهارکننده‌های پمپ پروتون انواع مختلفی دارند که برخی از آن ها عبارتند از:
  • سایمتیدین (تاگامت HB)
  • فاموتیدین (پدیسید AC)
  • نیزاتیدین (آکسید AR)
  • رانیتیدین (زانتاک 75)
• ازومپرازول (نکزیوم)
• لنزوپرازول (پرواسید)
• امپرازول (پریلوزک، زگرید)
• پانتوپرازول (پروتونیکس)
• رابپرازول (اسیپ هکس)

• عمل جراحی

  متخصص گوارش اطفال، عمل جراحی را فقط برای نوزادانی که به رفلاکس بسیار شدید معده مبتلا هستند توصیه می‌کند. شیر خوران باید مشکلات تنفسی یا فیزیکی ناشی از رفلاکس معده داشته باشند تا بتوان انجام عمل جراحی را برای آن ها مورد ملاحظه قرار داد.

دکتر نازنین حسینی

متخصص اطفال – فوق تخصص نوزادان

آدرس:زاهدان خیابان مصطفی خمینی 8

دکتر نازنین حسینی از سال 1372 فعالیت خود را از شهرستان زاهدان آغاز نمودخ و مشغول به فعالیت می باشند 

بورد تخصصی کودکان از دانشگاه تهران

بورد فوق تخصصی نوزادان از دانشگاه علوم پزشکی تهران

آدرس:زاهدان خیابان مصطفی خمینی 8

شماره تماس:[phone]

روزهای زوج 14 الی 18

دکتر اطفال زاهدان

زردی ناشی از شیر مادر

پس از تولد نوزاد، برای ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی، مراقبت از نوزاد تازه متولد شده رایج است. یکی از عارضه‌های که مراقبت کننده باید از آن مراقبت و نظارت کند زردی است.

زردی در اکثر نوزادان طبیعی است. با این حال اگر زردی خارج از محدوده‌ی طبیعی ظاهر شود پس از آن اقداماتی برای تحت کنترل قرار دادن آن انجام می‌شود. زردی در نوزادان شیرده بیشتر شایع است

و بیشتر به طول می‌انجامد. زردی ناشی از شیر سینه مادر نوعی زردی است که با تغذیه‌ی شیر مادر همراه است. معمولا یک هفته پس از تولد اتفاق می‌افتد. این وضعیت می‌تواند گاهی اوقات تا 12 هفته ادامه یابد،

اما به ندرت باعث ایجاد عوارض در نوزادان شیرخوار سالم می‌شود. زردی ناشی از شیر مادر نادر است و کمتر از 3 درصد نوزادان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. هنگامی که زردی رخ می‌دهد،

معمولا هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند و در نهایت به خودی خود از بین می‌رود. ادامه دادن شیر مادر به کودک بی‌خطر است.

زردی نوزاد تازه متولد شده چیست؟

زردی عارضه‌ای است که می‌تواند در نوزاد تازه متولد شده 2 تا 3 روزه رخ دهد. زردی، زرد رنگ بودن پوست یا سفیدی چشم‌ها است که ناشی از افزایش سطح بیلی‌روبین در خون نوزاد است.

زردی به طور معمول اول روی صورت ظاهر می‌شود و سپس به سمت بدن، قفسه سینه، شکم، بازو و پاها حرکت می‌کند. زردی در نور طبیعی بهتر دیده می‌شود و در نوزادان با پوست تیره سخت‌تر دیده می‌شود.

اگر زردی مشکوک باشد، ارائه کننده خدمات بهداشتی برای اندازه‌گیری میزان بیلی‌روبین در خون، آزمایش‌های خون انجام می‌دهد.

چه عواملی باعث زردی در نوزاد شیرخوار می‌شود؟

زردی فیزیولوژیکی

زردی فیزیولوژیکی رایج‌ترین و طبیعی‌ترین نوع زردی در نوزادان است که می‌تواند تا 60٪ از نوزادان کامل در اولین هفته تولد را تحت تاثیر قرار دهد

و به علت سطح بیلی‌روبین بالا رخ می‌دهد. بیلی‌روبین ماده‌ای است که توسط تفکیک عادی سلول‌های خون قرمز تولید می‌شود، که توسط کبد پردازش شده و حذف می‌شود.

هنگامی که کبد کودک به اندازه کافی برای حذف بیلی‌روبین از جریان خون، موثر عمل نکند زردی گسترش می‌یابد.

هنگامی که نوزاد شروع به بالغ شدن می‌کند و میزان سلول‌های قرمز خون آن کاهش می‌یابد، زردی بدون اثرات پایدار روی نوزاد از بین می‌رود. این معمولا حدود 1 تا 2 هفته پس از تولد رخ می‌دهد.

زردی شیر مادر

زردی شیر مادر زردی‌ای است که پس از از بین رفتن زردی فیزیولوژیک همچنان ادامه دارد که در نوزادان سالم، کامل و شیرخوار هم دیده می‌شود.

هیچ علت شناخته شده‌ای برای این نوع زردی وجود ندارد، گرچه تصور می‌شود که ممکن است با یک ماده در شیر مادر که فروپاشی بیلی‌روبین را مسدود می‌کند، در ارتباط باشد.

زردی شیر مادر ارثی است. با این وجود، این شکل از زردی، به این معنی نیست که شیر مادر مشکلی دارد و شیردهی باید متوقف شود. اکثر نوزادانی که دارای زردی واقعی شیر مادر هستند

(فقط 0.5٪ تا 2.4٪ از تمام نوزادان) ممکن است افزایش دیگری در میزان سطح بیلیروبین در حدود 14 روز داشته باشند.

سطح بیلی‌روبین در نهایت کاهش خواهد یافت. زردی شیر مادر می‌تواند برای 3 تا 12 هفته پس از تولد ادامه یابد، اما تا زمانی که کودک به خوبی تغذیه می‌شود

و سطوح بیلی‌روبین نظارت می‌شود، به ندرت به عوارض جدی منجر می‌شود. زردی شیر مادر باید از زردی شیردهی، که زردی ناشی از مصرف کم شیر است، نیز متفاوت باشد.

زردی شیردهی

زردی شیردهی زمانی ایجاد می‌شود که کودک شیر کافی نداشته باشد که مربوط به زردی ناشی از شیر مادر نیست. مقادیر مناسب شیر مادر باعث افزایش حرکات روده کودک می‌شود که مانع ساخت بیلی‌روبین می‌شود.

زردی ناشی از شیر مادر می‌تواند هنگامی رخ دهد که یک نوزاد شروع خوبی در تغذیه با شیر مادر ندارد، به خوبی پستان را نمی‌گیرد یا با جایزیگن‌های دیگری مکمل شده است که در شیردهی اختلال ایجاد می‌کنند.

زردی شیردهی اغلب خودش با افزایش شیردهی و کمک مشاور شیردهی برای اطمینان از مصرف مقدار کافی شیر در نوزاد، رفع می‌شود.

درمان

اگر میزان بیلی‌روبین کمتر از 20 میلی گرم باشد، درمان‌های زیر برای زردی ناشی از شیر مادر و زردی شیردهی در نوزاد کامل و سالم استفاده می‌شود:

• شیردهی را به 8 تا 12 بار در طول روز افزایش دهید. بهترین راه برای کاهش میزان بیلی‌روبین کمک به حذف آن است. افزایش شیردهی منجر به افزایش حرکت روده می‌شود که بیلی‌روبین را تخلیه می‌کند.
• با یک متخصص تغذیه مشورت کنید تا اطمینان حاصل کنید که کودک به اندازه کافی سینه را می‌گیرد، به طوری که بتواند هر مقدار شیر لازم است بخورد. نگرفتن مناسب نوک سینه توسط نوزاد تاثیر مستقیمی بر روی میزان شیری که نوزاد دریافت می‌کند دارد.
• اگر یک مکمل برای افزایش مصرف کودک توصیه شده باشد، با یک متخصص شیردهی مشورت کنید تا کمک شیردهی دریافت نمایید. مادر نیز در این زمان برای قطع نکردن تولید شیر خود، شیر را پمپ می‌کند. استفاده از کمک شیردهی برای ارائه شیر مادر بصورت بیان شده یا ترکیبی از شیر مادر و شیر خشک بهترین راه برای عدم قطع رابطه شیردهی می‌باشد.
• به ندرت وقفه تغذیه با شیر مادر یک درمان مؤثر برای زردی در یک نوزاد شیرخوار است. اگر سطح بیلی‌روبین نوزاد به 20 میلیگرم یا بالاتر برسد توصیه‌ی متوقف کردن شیردهی به مدت 24 ساعت ممکن است همراه با فوتوگرافی انجام شود. این به طور قابل توجهی می‌تواند سطح بیلی‌روبین را کاهش دهد. پس از 24 ساعت، مادر می‌تواند شیردهی را از سر بگیرد. استفاده از کمک شیردهی برای ارائه مکمل و پمپ کردن در طول این دوره‌ی ۲۴ ساعته بهترین راه برای جلوگیری از هرگونه مشکل در رابطه شیردهی خواهد بود.
• در صورتی که فتوتراپی توصیه شده باشد (معمولاً تنها در صورتی که میزان بیلی‌روبین به بالای ۱۵ تا ۲۰ میلی‌گرم برسد)، با متخصص خود در مورد استفاده از پتوی فیبر نوری صحبت کنید. آنها را می‌توان به خانه برد و شیردهی را بدون توقف ادامه داد. افزایش میزان شیردهی و استفاده از چراغ‌های بیلی‌روبین باید سطح بیلی‌روبین را به طور موثری کاهش دهد.

در صورتی که یک کودک نارس باشد یا دارای مشکلات سلامتی باشد، برنامه درمان باید توسط متخصص تنظیم شود.

چرا نباید شما انجام دهید؟

• اضافه کردن آب قند: در حقیقت این کار می‌تواند با تداخل در مصرف شیر مادر و تولید شیر باعث بدتر شدن زردی شود. همچنین می‌تواند کاهش میزان بیلی‌روبین را به تاخیر بی‌اندازد.
• قطع شیردهی: این کار می‌تواند در نهایت باعث بدتر شدن زردی شود و تلاش مادر برای تامین بهترین مواد غذایی برای فرزند خود را ناکام بگذارد.

تغذیه مکرر و اثربخش شیر مادر بهترین راه برای کاهش زردی است.

دکتر نازنین حسینی

متخصص اطفال – فوق تخصص نوزادان

آدرس:زاهدان خیابان مصطفی خمینی 8

دکتر نازنین حسینی از سال 1372 فعالیت خود را از شهرستان زاهدان آغاز نمودخ و مشغول به فعالیت می باشند 

بورد تخصصی کودکان از دانشگاه تهران

بورد فوق تخصصی نوزادان از دانشگاه علوم پزشکی تهران

آدرس:زاهدان خیابان مصطفی خمینی 8

شماره تماس:[phone]

روزهای زوج 14 الی 18

 

دکتر اطفال زاهدان

زردی یک بیماری متداول، موقتی و معمولاً بی‌خطر است که در نوزادان تازه متولدشده دیده می‌شود. این بیماری در هفته‌های اول زندگی نوزادان کامل و نوزادان نارس و زودرس دیده می‌شود.

زردی زمانی اتفاق می‌افتد که موادی در خون به نام بیلی‌روبین جمع می‌شود. بیلی‌روبین پیگمنت نارنجی و قرمز در خون است که به دلیل تجزیه طبیعی سلول‌های خون ایجاد می‌شود.

همه افراد سطوح پایینی از بیلی‌روبین را در خون خود دارند. زمانی که بیلی ‌روبین انباشته می‌شود در بافت‌های چربی زیر پوست جمع شده و باعث می‌شود که رنگ پوست و قسمت سفید چشم نوزاد زرد به نظر برسد.

فتوتراپی معمول‌ترین روش درمانی برای کاهش سطح بالای بیلی‌روبین که باعث زردی نوزادان می‌شود است.

فتوتراپی چیست؟

در فتوتراپی از نور مخصوصی برای تغییر شکل بیلی‌ روبین استفاده می‌شود و در نتیجه کودک بهتر می‌تواند بیلی‌ روبین را تنظیم کند.

با این که این روش درمانی مطمئن و بی‌خطر بوده و به ندرت عوارض جانبی به دنبال خواهد داشت اما برای نوزادان زودرس از چشم‌بندهای مخصوصی استفاده می‌شود

تا چشم آنها در برابر نور فتوتراپی مصون بماند. بدن نوزاد در معرض نورهای سفید، آبی یا سبز قرار می‌گیرد به گونه‌ای که به بیشترین قسمت‌های پوست نوزاد تابیده شود.

همچنین از نوزاد برای اطمینان از کاهش سطح بیلی‌ روبین خون آزمایش خون گرفته می‌شود. کاهش بیلی‌روبین را می‌توان ظرف 4 تا 6 ساعت مشاهده کرد.

نوزادان نارس را می‌توان در حالی که تحت درمان به روش فتوتراپی هستند شیر داد. برخی مشکلات جزئی مانند مدفوع شل یا بثورات پوستی ممکن است دیده شود که معمولاً پس از انجام فتوتراپی این عوارض برطرف می‌شوند.

مکانیزم فتوتراپی

فتوتراپی باعث تغییر بیلی ‌روبین به ترکیباتی که از طریق ادرار و مدفوع دفع می‌شوند می‌گردد. نور با طول موج مخصوص می‌تواند بیلی ‌روبین را به دو مؤلفه به نام‌های لیمیروبین و فوتوبیلیروبین تجزیه می‌کند.

این دو ماده شیمیایی ایزومرهای بیلی‌روبین هستند به این معنی که از اتم‌های مشابه ساخته شده‌اند اما ساختار آنها متفاوت است. این طول موج‌ها در لامپ‌های فلورسنت نیز ساخته می‌شوند.

وقتی که این نورها در پوست نفوذ می‌کنند باعث می‌شوند که بیلی ‌روبین به ایزومرها تجزیه شده و بدون این که وارد کبد شود از بدن دفع شود.

درمان

قبل از درمان نوزاد

• IV یک لوله کوچک است که در سیاهرگ نوزاد قرار داده می‌شود تا به کودک غذا و داروها رسانده شود.
• آزمایش خون: پزشک نمونه خون نوزاد را برای تعیین سطح بیلی ‌روبین موجود در آن مورد آزمایش قرار می‌دهد. وی ممکن است چند مرتبه از خون نوزاد نمونه‌برداری کرده و آن را مورد آزمایش قرار دهد.

 حین درمان نوزاد

یک یا چند لامپ در بالای سر نوزاد قرار داده می‌شود. لباس‌های کودک را به جز پوشک از بدنش خارج می‌کنند و او را به پشت می‌خوابانند تا بیشترین میزان نور به بدن وی تابیده شود.

همچنین ممکن است نوزاد روی یک تشک نوری منعطف خوابانده شود. یا پزشک او را در یک پد نور بپیچاند. روی چشم‌های نوزاد یک چشم‌بند قرار داده می‌شود تا چشم‌های او در برابر نور مصون و محفوظ بماند.

پزشک کودک به دقت تحت نظر می‌گیرد. زمانی که سطح بیلی ‌روبین خون کودک به اندازه کافی پایین آمد، چراغ‌ها خاموش می‌شوند.

24 ساعت پس از اتمام درمان، دوباره خون کودک مورد آزمایش قرار می‌گیرد تا سطح بیلی‌روبین خون وی ارزیابی شود. اگر سطح بیلی‌روبین خون به اندازه کافی پایین آمده باشد، درمان به اتمام رسیده است.

• تغذیه نوزاد: نوزاد شما در حین انجام فتوتراپی به طور عادی تغذیه می‌شود. ممکن است نیاز باشد که به او شیر بیشتری داده شود تا بیلی‌روبین خون از طریق مدفوع سریع‌تر دفع شود. پزشک در هنگام تغذیه کودک چراغ‌ها را خاموش می‌کند.
• نظارت بر عملکرد قلب: که به آن ECG یا EKG نیز گفته می‌شود شامل پدهای چسبی است که روی پوست نوزاد قرار داده می‌شود تا فعالیت‌های الکتریکی قلب او را ثبت کند. این کار برای نظارت بر واکنش قلب در حین انجام فتوتراپی انجام می‌شود.
• ورودی و خروجی: پزشک باید بداند که نوزاد شما چه مقدار مایعات شامل شیر مادر، شیر خشک یا مایعات از طریق لوله‌های درون وریدی مصرف کرده است. به پزشک در مورد چگونگی و مدت زمان تغذیه نوزاد با شیر مادر یا شیر خشک توضیح دهید. همچنین پزشک باید در مورد میزان دفع ادرار و مدفوع نوزاد اطلاع داشته باشد. پوشک‌های کودک را که عوض کرده‌اید نگه دارید تا پزشک آنها را وزن کرده و میزان خروجی مدفوع و ادرار را مشخص کند.
• علائم حیاتی: پزشک فشار خون، ضربان قلب، نرخ تنفس و دمای بدن نوزاد را مورد بررسی قرار می‌دهد. آنها همچنین به صدای قلب و ریه‌های نوزاد از طریق استتوسکوپ گوش می‌دهند. پزشک این علائم را برای اطلاع یافتن از وضعیت نوزاد مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌دهد.

فتوتراپی در منزل

پزشکی که انجام فتوتراپی را در منزل توصیه می‌کند باید استفاده از آن را برای نوزادان با مشخصات زیر تجویز کند:

• نوزادان نوپا، بزرگ‌تر از 48 ساعت، سالم
•  غلظت سرم بیلی‌روبین آنها بیش از 14 میلی‌گرم در دسی لیتر و کمتر از 18 میلی‌گرم در دسی لیتر باشد.
•  افزایش غلظت بیلی‌روبین باعث واکنش مستقیم نشود و
• ارزیابی تشخیصی

زمانی که کودک در منزل تحت فتوتراپی قرار می‌گیرد باید دستورالعمل استفاده از دستگاه را به درستی رعایت شود.

• قبل از هر چیزی شما باید با پزشک در مورد طول مدت درمان مشورت کرده و به صورت منظم نوزاد را برای انجام آزمایش‌های مورد نیاز نزد پزشک ببرید تا کودک به طور کامل درمان شود. این کار به هیچ عنوان جایگزین مراجعه به پزشک و انجام و بررسی نتایج آزمایش سطح بیلی‌روبین نمی‌شود.
• زمانی که از لامپ بیلی ‌روبین استفاده می‌کنید باید دقت داشته باشید که لامپ حداقل 25 تا 30 سانتی‌متر از نوزاد فاصله داشته باشد. نوزاد را روی یک تشک سخت بدون این که بالش یا اسباب‌بازی نزدیک او باشد بخوابانید. همیشه جلوی صورت نوزاد را ببندید تا از چشمان او محافظت شود.
• زمانی که نوزاد را در منزل تحت فتوتراپی قرار می‌دهید، باید به او مقادیر زیادی مایعات بنوشانید زیرا ممکن است بدن نوزاد به دلیل دفع بیلی ‌روبین از طریق مدفوع شل و مکرر دچار کم‌آبی می‌شود. اگر کودک شما از شیر مادر تغذیه می‌کند تعداد دفعات شیردهی به او را افزایش دهید. همچنین باید به کودک آب نیز بنوشانید.

اثربخشی فتوتراپی در منزل به اثبات رسیده است. بهتر است این کار به جای بیمارستان در منزل انجام شود تا مادر در تمام مدت نزد نوزاد خود بوده و تغذیه و شیردهی مادر به طور مرتب ادامه یابد.

خطرات احتمالی

• در هنگام درمان ممکن است کودک بسیار گرم یا بسیار سرد شود. ممکن است کودک تحریک‌پذیر شده و خسته شود. همچنین ممکن است بدن نوزاد دچار کم‌آبی شود و پوست او به دلیل تابش نور لامپ دچار سوختگی و بثورات پوستی شود و یا سرفه کند. در صورتی که چشم‌بند روی چشم‌های کودک بسته نشود ممکن است چشم‌های او آسیب ببیند.
• در صورتی که کودک تحت درمان فتوتراپی قرار نگیرد ممکن است زردی او تشدید شود. اگر مقادیر زیادی بیلی ‌روبین در خون جمع شود ممکن است نوزاد دچار ناشنوایی یا آسیب‌دیدگی مهلک مغزی شود.

دکتر نازنین حسینی

متخصص اطفال – فوق تخصص نوزادان

آدرس:زاهدان خیابان مصطفی خمینی 8

دکتر نازنین حسینی از سال 1372 فعالیت خود را از شهرستان زاهدان آغاز نمودخ و مشغول به فعالیت می باشند 

بورد تخصصی کودکان از دانشگاه تهران

بورد فوق تخصصی نوزادان از دانشگاه علوم پزشکی تهران

آدرس:زاهدان خیابان مصطفی خمینی 8

شماره تماس:[phone]

روزهای زوج 14 الی 18

دکتر اطفال زاهدان

بیماری سرخک در کودکان

بیماری که میتواند باعث بروز ضایعات پوستی ، تب و سرفه شود . این عفونت توسط ویروس سرخک ایجاد می شود . ویروس به راحتی از فردی به فرد دیگر منتقل می شود.

واکسن از ابتلای سرخک جلوگیری می کند واکسن MMR از ابتلا به سرخک ، اوریون و سرخچه جلوگیری می کند ، ا

فراد نیاز به دو نوبت واکسن دارند. افرادیکه واکسیناسیون ناقص و یا عدم واکسیناسیون دارند در خطر بروز عفونت قرار دارند.

افراد با نقص ایمنی ، کاسنتر و مصرف کورتون ، زنان حامله ، بیماران سوء تغذیه و کمبود ویتامین ، کودکان ، افراد مسن در خطر زیاد جهت عوارض بیماری قرار دارند.

علائم سرخک در کودکان

 

علایم اولیه به صورت تب بالا ، احساس بیماری و ناخوشی ، کاهش اشتها ، وجود دانه های نمکی در کنار بینی و دهان می باشد .

بعد از علایم اولیه چشم ها قرمز می شود  و آبریزش و افزایش حساسیت نور ، سرفه ، عطسه ، دانه های قرمز در صورت با انتشار به کل بدن و گلو درد بروز می کند.

اغلب افراد 2 روز بعد از ضایعات پوســتی احسـاس بهتر شدن دارند بعد از 3 تا 4 روز ضایعات پوستی تغییر رنگ قهوه ای پیدا کرده واز بین می رود امکان دارد

پوسته ریزی هم روی دهد ، اغلب افراد تا 2 هفته بعد از برطرف شدن دانه های پوستی سرفه می کنند.

علل سرخک در کودکان

 

ویروس سرخک Measles  از طریق تماس از فرد به فرد منتقل می شود میزان واگیرداری بیماری بسیار زیاد است . فرد بیمار 5 روز قبل از بروز ضایعات پوستی تا 4 روز بعد از زایمان ظهور ضایعات واگیر دار است. 

 

نکات مورد توجه مادران

 

درصورتیکه که باردار می باشید سرخک باعث بروز نقایص جدی جنین و احتمالاً سقط آن خواهد شد. بنابراین افرادیکه واکسیناسیون ناقص و یا واکسیناسیون قبل از سال 1968 میلادی دارند

باید حتماً آنتی بادی و وضعیت واکسیناسیون آن ها قبل از حاملگی تایید شود.

درصورت بروز علایم سرخک در فرزند خود اقدامات اولیه : دادن مایعات فراوان و استامینوفن جهت تب است، از دادن آسپرین به علت عوارض جدی کبدی پرهیز شود.

حتماً قبل از مراجعه به مراکز درمانی با آن مرکز تماس حاصل کنید ، مراجعه در ساعات شلوغ می تواند باعث گسترش بیماری به سایرین شود.

از فرستادن فرزند خود به مراکز آموشی در دوره واگیری بیماری جداً خودداری فرمایید.

دکتر نازنین حسینی

متخصص اطفال – فوق تخصص نوزادان

آدرس:زاهدان خیابان مصطفی خمینی 8

دکتر نازنین حسینی از سال 1372 فعالیت خود را از شهرستان زاهدان آغاز نمودخ و مشغول به فعالیت می باشند 

بورد تخصصی کودکان از دانشگاه تهران

بورد فوق تخصصی نوزادان از دانشگاه علوم پزشکی تهران

آدرس:زاهدان خیابان مصطفی خمینی 8

شماره تماس:[phone]

روزهای زوج 14 الی 18