نوزادان ممکن است در سنین حدود 8 تا 15 ماهگی هنگامی که شروع به ایستادن می‌کنند چرخشی طبیعی در پاها داشته باشند. با افزایش سن نوزادان، والدین ممکن است متوجه شوند که فرزندان آنها در حین پیاده روی پاهای خود را به سمت داخل می‌چرخانند، این حالت به عنوان چرخش پنجه‌ی پا به داخل یا پنجه کبوتری نیز نامیده می‌شود. چرخش پنجه‌ی پا به داخل می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که در واقع تغییرات طبیعی در چگونگی تنظیم پاها و پنجه‌های پا است.
کودکانی که دچار چرخش پنجه‌ی پا به داخل هستند اغلب ممکن است دچار چرخش داخلی استخوان درشت نی باشند، که در این حالت قسمت پایین پا به سمت داخل چرخیده می‌شود. کودکان بالای 3 یا 4 سال مبتلا به چرخش پنجه‌ی پا به داخل ممکن است دچار انقباض استخوان ران شوند که در این حالت در قسمت بالای پا خمیدگی بیش از حد معمول است؛ این امر باعث می‌شود قسمت بالای پا به سمت داخل بچرخد. در بعضی از کودکان چرخش پنجه‌ی پا به داخل می‌تواند با مشکلات پزشکی موجود مانند فلج مغزی مرتبط باشد.
خمیدگی انگشتان (انگشتان کبوتری) پا در کودکان
خمیدگی انگشتان در دوران نوزادی
نوزادان گاهی با پاهای چرخیده به سمت داخل متولد می‌شوند. این چرخش از قسمت جلویی پای نوزاد رخ می‌دهد و چرخش پنجه‌ی پا به داخل (پنجه کبوتری یا متارتاسوس ادوکتوس) نامیده می‌شود. این وضعیت اغلب به دلیل قرار گرفتن در فضای کم داخل رحم قبل از تولد نوزاد است.
شما زمانی می‌توانید به وجود چرخش پنجه‌ی پا به داخل شک کنید که موارد زیر را مشاهده نمایید:
- قسمت جلویی پای نوزاد شما در حالت استراحت به سمت داخل می‌چرخد.
- قسمت بیرونی پای کودک همانند هلال ماه منحنی است. این وضعیت معمولاً خفیف است و قبل
از اولین جشن تولد یک سالگی نوزاد شما حل خواهد شد. گاهی اوقات این مشکل شدیدتر است یا همراه با سایر بد شکلی‌های پا است که منجر به ایجاد مشکلی به نام پا چنبری می‌شود. این شرایط نیاز به مشاوره با متخصص ارتوپدی اطفال و درمان زودهنگام با استفاده از بریس‌ها یا اسپلینت دارد.
خمیدگی انگشتان در دوران کودکی
هنگامی که یک کودک در طول سال دوم خود دچار خمیدگی انگشتان پا است، این حالت به احتمال زیاد به دلیل چرخش درونی استخوان درشت نی (تیبیا) است. این وضعیت، پیچ خوردگی داخلی استخوان درشت نی نامیده می‌شود. هنگامی که یک کودک در سنین بین سه تا ده سالگی درگیر است، خمیدگی انگشتان احتمالاً به دلیل چرخش درونی استخوان ران (فمور) و وضعیتی است که چرخش میانی استخوان ران نامیده می‌شود. هر دوی این وضعیت‌ها زمینه‌ی ارثی دارد.
علل
سه دلیل رایج برای خمیدگی انگشتان (انگشتان کبوتری) در کودکان وجود دارد:
- پیچش استخوان درشتنی: پیچش استخوان درشت نی (تیبیا) شایع‌ترین نوع پیچش استخوان است. این پیچش می‌تواند به دلیل طرز قرار گیری کودک در رحم در زمانی است که استخوان‌ها هنوز نرم هستند. با رشد کودک، چرخش استخوان به آرامی از بین می‌رود. معمولاً پیچش در سنین مدرسه از بین می‌رود.
- چرخش درونی استخوان ران: استخوان ران (فمور) نیز می‌تواندبه داخل چرخیده شود. این مشکل معمولاً خود به خود و به آرامی در سنین بین 9 یا 10 سالگی اصلاح می‌شود. در بعضی از کودکان این مشکل کاملاً اصلاح نمی‌شود و این کودکان افرادی هستند که در بزرگسالی دچار مشکل خمیدگی انگشتان پا یا انگشتان کبوتری می‌شوند.
- چرخش پنجه‌یپا به داخل (پنجه کبوتری): پاها به سمت داخل خم می‌شوند. بسیاری از این کودکان نیز بدون درمان بهبود می‌یابند، اما برای بعضی از کودکانی که دچار خمیدگی پا هستند، برخی از بریس‌ها یا کفش‌های طبی ویژه ممکن است در چند سال اول زندگی به بهبود مشکل خمیدگی پا کمک کنند.
علائم
علائم مربوط به انگشتان کبوتری پا در کودکان عبارتند از:
- پا به سمت داخل خم می‌شود، به نظر می‌رسدکه انگشتان پا به سمت یکدیگر بوده و همدیگر را لمس می‌کنند.
- لغزیدن (در حالات شدید بیماری)
- کندی در حرکات
چه زمانی باید به دنبال مشاوره پزشکی باشید؟
اگر متوجه شدید که کودک شما دچار خمیدگی انگشتان پا است، باید جهت تشخیص دقیق و اطلاع از آن چه ممکن است اتفاق بیفتد به پزشک مراجعه نمایید. اگر مشکل انگشتان کبوتری را در فرزند خود مشاهده کردید و فکر می‌کنید که وضعیت این بیماری رو به بدتر شدن است، یا اگر بیماری در کودک از بین نرفت، باید با پزشک خود تماس بگیرید. به خاطر داشته باشید که لغزیدن و سقوط بخش‌های عادی از یادگیری در زمان راه رفتن کودکان هستند و همیشه دلیل بر وجود بیماری خمیدگی انگشتان پا در کودک نمی‌باشند.
عوارض
اگر چه این شرایط گاهی اوقات به خودی خود از بین می‌رود، اما در برخی موارد، این اختلال باقی می‌ماند. این امر باعث ایجاد عوارض و ناراحتی برای والدین و کودک می‌شود. خوشبختانه، اکثر عوارض جدی نیستند، حتی اگر این بیماری در کودک از بین نرود. کفش‌ها معمولاً بزرگ‌ترین مشکل هستند. والدین بسیاری از کودکان به دلیل وجود انحناء و خمیدگی در پا قادر به پیدا کردن کفش‌هایی نیستند که مناسب آنها باشد. این موضوع می‌تواند خسته کننده باشد، همچنین یافتن کفش مناسب و خرید آن می‌تواند برای والدین هزینه‌هایی را به دنبال داشته باشد. کودکان دچار خمیدگی انگشتان (انگشتان کبوتری) پا ممکن است از این که نسبت به سایر کودکان هم سن خود به گونه‌ای متفاوت راه می‌روند احساس خجالت زدگی داشته باشند.
درمان
درمان خمیدگی انگشتان (انگشتان کبوتری) پا بستگی به علت ایجاد کننده‌ی بیماری در کودک شما دارد.
درمان چرخش پنجه‌ی پا به داخل (پنجه کبوتری)
پزشک ممکن است به شما نشان دهد که چگونه پای نوزاد را با کشیدن آن صاف‌تر کنید. اگر شکل پا دچار انحنا و خمیدگی زیاد است یا خمیدگی از بین نمی‌رود، ممکن است پزشک با قرار دادن تجهیزات یا بریس به شما کمک کند تا خمیدگی انگشتان پا را از بین ببرید.
پزشکان ایده‌های مختلفی در مورد زمان استفاده از تجهیزات یا بریس دارند، اما بسیاری فکر می‌کنند که اگر خمیدگی انگشتان پا در زمانی که کودک 4 تا 6 ماهه است همچنان ادامه دارد، باید از تجهیزات مناسب یا بریس استفاده شود. این دوره‌ی درمانی باید قبل از اینکه کودک به سن معمول راه رفتن برسد، تمام شود. اگر بعد از درمان هنوز مشکل خمیدگی انگشتان پا در کودک وجود داشته باشد، هیچ مشکلی در هنگام دویدن و بازی کردن وجود نخواهد داشت و دردی هم وجود ندارد. خمیدگی زیاد می‌تواند مشکلات زیادی در هنگام پوشیدن کفش ایجاد کند، که این مشکل دلیل اصلی استفاده از تجهیزات یا بریس است.
پیچش داخلی استخوان درشت نی
بریس‌ها و کفش‌های طبی ویژه برای این مشکل فواید چندانی ندارند. درمانی که در این حالت مورد استفاده قرار گرفته است وجود یک نوار با کفش بر روی آن است که باعث می‌شود پاهای کودک به سمت خارج بچرخند. استفاده از بریس‌ها و کفش‌های طبی ویژه در همه‌ی موارد چندان کارآمد نیستند. بریس‌هایی مانند آن چه گفته شد گران هستند و اغلب کودکان تمایلی به پوشیدن آنها ندارند. بنابراین اکثر پزشکان در صورت وجود چرخش داخلی استخوان درشت نی در کودکان اقدام به درمان نمی‌کنند. در تعداد کمی از کودکان، چرخش در استخوان درشت نی از بین نمی‌رود. مطالعات نشان داده‌اند که حتی اگر چرخش باقی بماند، این مشکل باعث ایجاد آرتریت یا اختلال در فعالیت‌هایی مانند دویدن و پریدن نمی‌شود.
چرخش بیش از حد استخوان ران
چرخش بیش از حد استخوان ران معمولاً به خودی خود بهبود می‌یابد. در اکثر کودکان در سنین بین 6 تا 8 سالگی پا به طور مستقیم یا به سمت بیرون قرار می‌گیرد. استفاده از بریس یا کفش طبی به طور کلی در درمان بیماری تاثیری ندارد. در تعداد کمی از کودکان که دچار پیچش بسیار شدید درونی استخوان ران هستند، عمل جراحی ممکن است برای بریدن استخوان ران و چرخش آن به سمت بیرون به طوری که خمیدگی از بین برود و پا صاف شود، انجام گیرد. جراحی تنها در موارد بسیار شدید توسط پزشک انجام می‌گیرد.
یک برنامه‌ی تمرینی برای بهبود ضعف و سفتی ماهیچه‌های ران نه تنها می‌تواند درجه‌ی خمیدگی انگشتان پا در حین ایستادن و راه رفتن را بهبود بخشد، بلکه توانایی کودک برای انجام حرکات که شامل راه رفتن، دویدن، تعادل و پریدن است را افزایش می‌دهد. یک برنامه‌ی تمرینی مخصوصاً زمانی مفید است که درجه‌ی چرخش شدید نباشد و حتی ممکن است به آسان‌تر کردن کاهش طبیعی زاویه چرخش که در طول زمان رخ می‌دهد، کمک کند. باید در نظر داشت که یک برنامه تمرینی در عین بهبود استحکام، انعطاف پذیری و عملکرد، ممکن است به هیچ میزانی روی چرخش شدید استخوان ران تأثیر نگذارد. با این حال، اگر عمل جراحی زیبایی استئوتومی در نظر گرفته شود، بهبود قدرت، انعطاف پذیری و عملکرد قبل از انجام عمل جراحی، نتیجه‌ی این عمل را بهبود می‌بخشد.
